Ο αντίκτυπος των ανεμογεννητριών στο περιβάλλον

Από την Χαρίκλεια Παπαϊωάννου, Μηχανικό Αντιρρύπανσης


Διάβασα σε δημοσίευση που αναρτήθηκε στις 24/6/08 στο blog ότι η «ΡΟΚΑΣ ΑΙΟΛΙΚΗ ΒΟΙΩΤΙΑ» ΑΒΕΕ ζητά την τροποποίηση αδείας παραγωγής Η/Ε από αιολική ενέργεια που έχει λάβει από το 2004 στα διοικητικά όρια του δήμου Βαγίων.
Διαπιστώνοντας όμως την προφανή δυστοκία στην δημοσιοποίηση απόψεων για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της επένδυσης αφενός και αφετέρου την διάχυτη προτροπή για έκφραση απόψεων από όποιο γνωρίζει, (κάτι πού ο ανώνυμος στις 26/6/08 έχει επισημάνει) αποφάσισα με απόλυτη επίγνωση της δυσκολίας, να δώσω κάποια στοιχεία με κάθε επιφύλαξη.
Η επιφύλαξή συνίσταται στο ότι δεν έχω υπ΄ όψη μου τη μελέτη. Την ζήτησα στο Δήμο αλλά δεν υπάρχει και δεν είχα το χρόνο να την ζητήσω αλλού.
Οι ανεμογεννήτριες σχολιάζονται αρνητικά μερικές φορές για τον αντίκτυπο τους στο περιβάλλον, και κυρίως στο τοπίο, στο θόρυβο και στα πουλιά.
Στη Γαλλία, π.χ. ο νόμος της 13ης Ιουλίου 2005 για την ενέργεια, απαιτεί την πραγματοποίηση μιας μελέτης πάνω στον περιβαλλοντολογικό αντίκτυπο για κάθε ανεμογεννήτρια της οποίας ο πύργος ξεπερνά τα 50 m ύψος. (πόσο ύψος έχουν εδώ σε μας ;)
Συνοπτικά οι επιδράσεις είναι οι εξής:

Α) Το τοπίο:
Οι ανεμογεννήτριες έχουν κατηγορηθεί πως παρεμβαίνουν στο τοπίο. Έρευνες έδειξαν πως η αποδοχή τους εξαρτάται
- από το είδος του αρχικού τοπίου,
- από τη διάταξη των ανεμογεννητριών (η διάταξη σε γραμμή προτιμάται από τη διάταξη σε συστοιχία),
- το μέγεθος των μηχανημάτων, τον τύπο του πύργου (οι πύργοι από μεταλλικά δικτυώματα-σαν τους πυλώνες της ΔΕΗ είναι λιγότερο αισθητικοί)
- τον αριθμό των πτερυγίων (τα τριπτέρυγα προτιμούνται από τα διπτέρυγα) ή τη σκιά που προέρχεται από την ανεμογεννήτρια
Οι ίδιες έρευνες έδειξαν πως ο πληθυσμός διατίθεται πιο ευνοϊκά μετά την εγκατάσταση παρά πριν από αυτήν.
Πάνω σε αυτό το υποκειμενικό ζήτημα, οι υποστηρικτές των ανεμογεννητριών εκπλήσσονται με-ρικές φορές όταν 6000 πυλώνες ανεμογεννητριών (που προβλέφθηκαν, στη Γαλλία, με χρονικό ορίζοντα το 2010) προκαλούν περισσότερες αντιδράσεις από τους ... 240.000 ηλεκτρικούς πυλώνες που αριθμεί η χώρα.

Β) Ο θόρυβος:
Ο θόρυβος μιας ανεμογεννήτριας έχει δύο πηγές:
- μια πηγή μηχανικής προέλευσης που συνδέεται με την παρουσία των περιστρεφόμενων μηχανημάτων (ηλεκτρική γεννήτρια, πολλαπλασιαστής ταχύτητας),
- και μια πηγή αεροδυναμικής προέλευσης συν¬δεδεμένης με την περιστροφή των πτερυγίων.
Ο μηχανικός θόρυβος κυριαρχεί στις ανεμογεννήτριες των οποίων οι έλικες είναι διαμέτρου μικρότερης των 20 μ.
Πέρα από αυτή τη διάμετρο, κυριαρχεί ο αεροδυναμικός θόρυβος: είναι πολύ πιο ισχυρός και με την ταχύτητα του ανέμου, αυξάνεται.
Όμως μπορεί να μειωθεί αλλάζοντας τη μορφή των πτερυγίων, κυρίως την άκρη των πτερυγίων, καθώς και το πίσω μέρος των πτερυγίων.
Ο θόρυβος των περιστρεφόμενων μηχανημάτων μπορεί να μειωθεί ηχομονώνοντας καλύτερα το περίβλημα μέσα στο οποίο βρίσκονται τα μηχανήματα.
Ακόμη και η μετάδοση των δονήσεων μπορεί να αποφευχθεί με καλύτερη κατασκευή των γραναζιών.
Σημαντικό είναι να αναφέρουμε ότι οι μηχανικοί και αεροδυναμικοί θόρυβοι που προκαλούνται από τις ανεμογεννήτριες νέας γενιάς μειώθηκαν αισθητά: στα 400 μ. το ακουστικό επίπεδο ενός αιολικού πάρκου συγκρίνεται με αυτό μιας χαμηλόφωνης συζήτησης.

Γ) Τα πουλιά:
Όσον αφορά στα πουλιά, τα πτερύγια είναι επικίνδυνα, όπως επίσης και οι ψηλοί πυλώνες από μεταλλικά δικτυώματα ενώ οι σωληνωτοί πύργοι παρουσιάζουν μικρότερη δυσχέρεια.
Ιδιαίτερος κίνδυνος υπάρχει για τα αποδημητικά πουλιά .
Γι’ αυτό το λόγο συνηθίζεται η εγκατάσταση των ανεμογεννητριών σε επίπεδες ζώνες και η τοποθέτηση της μακριά από περάσματα και ζώνες ανάπαυσης αποδημητικών πουλιών.
Στατιστικές μελέτες πάντως που έγιναν στη Γαλλία έδειξαν ότι οι ανεμογεννήτριες ήταν πολύ λιγότερο επικίνδυνες για τα πουλιά από την οδική κυκλοφορία, τις ηλεκτρικές γραμμές, ή τις γυάλινες προσόψεις κτιρίων.
Εξάλλου για κάθε πτηνό που αλλάζει τον τρόπο ζωής του ή τραυματίζεται από την εγκατάσταση ανεμογεννητριών, χιλιάδες άλλα πεθαίνουν όταν πετούν πάνω από μια περιοχή που παράγει 26.000.000 κυβικά μέτρα την ώρα θανατηφόρα καυσαέρια.(διαπίστωση της Οικολογικής Κίνησης Κοζάνης).

Όταν προκύπτει θέμα τοποθέτησης ανεμογεννητριών στην περιοχή μας θα πρέπει να αναλογιστούμε πρώτα απ’όλα, τι θετικό μας προσφέρει η νέα αυτή επένδυση.
Επίσης, ότι για κάθε αιολικό πάρκο που δεν εγκαθίστανται λόγω αντιδράσεων κάποιοι άλλοι την πληρώνουν λίγα χιλιόμετρα μακριά μας. Είναι όλοι αυτοί που πλήττονται από τα καυσαέρια του θερμοκηπίου που εκπέμπουν οι συμβατικοί σταθμοί παραγωγής ενέργειας. Έζησα στην Κοζάνη για τέσσερα χρόνια και πρώτη φορά είδα χωριά να ερημώνονται και να μετεγκαθίστανται λόγω της ρύπανσης.
Το κύριο πλεονέκτημα της αιολικής ενέργειας είναι ότι προστατεύει το κλίμα και το περιβάλλον αφού δεν εκπέμπει αέρια του θερμοκηπίου, όπως διοξείδιο και μονοξείδιο του άνθρακα, διοξείδιο του θείου , καρκινογόνα μικροσωματίδια που εκπέμπουν οι συμβατικοί σταθμοί ενάργειας.
Δυο στρέμματα δάσους απορροφούν περίπου 1,5 τόνους διοξειδίου του άνθρακα. Αντίστοιχα μια ανεμογεννήτρια 2MW μας προστατεύει από εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα ίσες με αυτές που θα απορροφούσαν 5400 στρ. δάσους.
Σίγουρα οι ανεμογεννήτριες αποτελούν μια παρέμβαση στο περιβάλλον, αλλά χωρίς παρέμβαση δεν υπάρχει ανάπτυξη. Δεν γίνεται να έχουμε αυτοκίνητα χωρίς δρόμους, πλοία χωρίς λιμάνια και ενέργεια χωρίς σταθμό παραγωγής και γραμμές μεταφοράς. Απλά πρέπει να διαλέξουμε τον καλύτερο και ηπιότερο τρόπο.
Στο θέμα της ενέργειας αυτός ο τρόπος είναι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, για να επιβιώσουμε από την επιδεινούμενη ενεργειακή και κλιματική κρίση που αντιμετωπίζουμε, ίσως και με κάποια «έκπτωση» σε θέματα περιβαλλοντικής αισθητικής.
Όλοι θέλουμε να κάνουμε κάτι για το περιβάλλον και για την κλιματική αλλαγή, αρκεί να μην ενοχληθεί η δική μας αυλή π.χ. οι βιολογικοί καθαρισμοί, οι ΧΥΤΑ και οι ανεμογεννήτριες- να τοποθετηθούν μακριά από εμάς, Tα θέλουμε, αλλά κάπου αλλού.
To φαινόμενο "ΝΙΜΒΥ" έχει πλέον γίνει διάσημο. (NIMBY: Not In My Backyard-όχι στη δική μου αυλή).
Τελειώνοντας σας γνωρίζω ότι πέρα από την εικόνα που δείχνει θαλάσσιο αιολικό πάρκο ανοιχτά της Κοπεγχάγης, ορατό από την παραλία και σε μια χώρα σα την Δανία αυστηρή σε περιβαλλοντικά θέματα, υπάρχει χωριό στην Β. Ισπανία το La Muela με 500 ανεμογεννήτριες στην περιοχή του. (και μια πρόταση:να αδελφοποιηθούν τα Βάγια με αυτό το χωριό και να αποκτήσουμε λίγη από την εμπειρία τους)
Πανευτυχείς οι κάτοικοι του La Muela απολαμβάνουν συλλογικά τα οφέλη του ανταποδοτικού τέλους.
Το συγκεκριμένο Ισπανικό χωριό δεν υπήρξε ποτέ τουριστικός προορισμός αλλά σήμερα λόγω του αιολικού πάρκου, ελκύει περισσότερους τουρίστες από ότι στο παρελθόν.