[ δαμ-ων ]« Γνώσει δ’ ει θέμις εστι, Φύσιν περί παντός ομοίην.»
Κατά τον Ιάμβλιχο « Η πεντάδα πρώτη περιέλαβε τις αρχέτυπες μορφές όλων των αριθμών, δηλ. το 2, τον πρώτο άρτιο και το 3, τον πρώτο περιττό. Γι’ αυτό κι ονομάστηκε “γάμος”, επειδή αποτελείται από αρσενικό και θηλυκό ».
Με την πεντάδα οι Πυθαγόρειοι συμβόλιζαν την ΥΓΕΙΑ σαν αρμονία και κάλλος στο ανθρώπινο σώμα. Η γεωμετρική παράσταση της πεντάδας ήταν ο πεντάκτινος αστέρας, που διαφορετικά ονομάζεται πεντάγραμμο ( γιατί αποτελείται από 5 γραμμές ) και παντάλφα ( γιατί σχηματίζονται 5 Α ), που ήταν συγχρόνως το σύμβολο του δημιουργικού Έρωτα, της Αφροδίτης, της Αρμονίας, του Κάλλους και της Υγείας. Ήταν η αντανάκλαση του μεγάλου ρυθμού της Ψυχής του Κόσμου ή της Παγκόσμιας Ζωής. Το πεντάγραμμο “κατέστη” το σύμβολο του Μικρόκοσμου- Ανθρώπου, με τα τέσσερα άκρα του και επί κεφαλής τον “καθοδηγούντα Νου”. Η τομή των πλευρών του είναι χρυσή τομή.
Με την πεντάδα- πεμπτουσία η τετράδα των στοιχείων ( γη-νερό-αέρας-φωτιά ) ζωογονείται, δηλ. εκδηλώνεται το φαινόμενο της ζωής στην μέχρι τότε άμορφη φύση.
Το πεντάκτινο αστέρι είναι ίσως το πλέον γνωστό, παγκόσμια, αποκρυφιστικό σύμβολο και συνάμα το πλέον παρεξηγημένο, καθώς συνδέεται με αποκρουστικές τελετές μαύρης μαγείας. Όμως η πεντάλφα αποτελεί ένα πανάρχαιο σύμβολο. Πρόκειται για ένα παγκόσμιο σύμβολο, που συναντάται στον πολιτισμό και τη θρησκεία κάθε εποχής, και ως εκ τούτου έχει διαδραματίσει ένα σημαντικότατο διαχρονικό ρόλο στην εξελικτική πορεία της ανθρωπότητας. Τη συναντάμε στους Χαλδαίους, στη Μεσοποταμία, στους Βαβυλώνιους, στην Αίγυπτο, τους Κέλτες, τους Δρυίδες, αλλά και στη Χριστιανική παράδοση. Χρησιμοποιείτο από τους πρώτους χριστιανούς ως έμβλημα πάνω σε κοσμήματα και φυλακτά. Σχετιζόταν με τα 5 τραύματα του Ιησού και θεωρούνταν σαν σύμβολο της Αλήθειας, αλλά και του ίδιου του έργου του Δημιουργού. Το αστέρι της Βηθλεέμ απεικονιζόταν σαν πεντάκτινο, ενώ η γιορτή των Θεοφανίων ( Επιφανίων ) είχε σαν αρχικό σύμβολο το πεντάγραμμα. Το πενταπέταλο ρόδο, που υπάρχει σε πολλούς καθεδρικούς ναούς είναι μια μυστική και συγκαλυμμένη μορφή του πεντάλφα. Αργότερα το συναντάμε στους Γνωστικούς και του Ναïτες.
Η χρήση του πεντάκτινου αστέρα, τόσο συμβολικά, όσο και τελετουργικά, υιοθετήθηκε και από τον Ελευθεροτεκτονισμό. Γενικά αποτέλεσε σε όλες τις εποχές βασικό εργαλείο του Ερμητισμού και της Αλχημείας, ενώ στις μέρες μας συνιστά ουσιώδες σύμβολο της δυτικής εσωτερικής παράδοσης, καθώς και της ανατολικής.
Σύμφωνα με τη δυτική εσωτερική παράδοση είναι το σύμβολο, που αποκρυσταλλώνει την ιδέα του ολοκληρωμένου και ισορροπημένου εσωτερικά ανθρώπου ( του Μικρόκοσμου ). Και ο Μικρόκοσμος βρίσκεται σε αρμονική συνύπαρξη με όλο το Σύμπαν ( τον Μακρόκοσμο ), του οποίου άλλωστε αποτελεί πιστό αντίγραφο, κατά το ερμητικό αξίωμα « όπως πάνω έτσι και κάτω ». Επίσης είναι το σύμβολο του Πνεύματος, που χειρίζεται δημιουργικά τα τέσσερα στοιχεία : γη- νερό- αέρα- φωτιά, δηλ. αποτελεί το σύμβολο της νοητικής ισχύος και της δημιουργικής κυριαρχίας του νου.
Στην ορθή δημιουργική του όψη υπάρχει μια ροή μεταξύ των γραμμών του. Συγκεκριμένα οι τέσσερις όψεις εκπέμπουν την πεμπτουσία της υπόστασής του προς την κορυφή του πεντάκτινου, που εκφράζει τη διάνοια κι ευρύτερα την ενεργό συνείδηση, την οποία μετουσιώνει. Και η ενεργός συνείδηση- διάνοια με τη σειρά της εκλεπτύνει τη φύση των τεσσάρων αυτών όψεων ωθώντας τις να αναπτυχθούν. Η όλη διαδικασία είναι ουσιαστικά η εξέλιξη, όπως αυτή εκφράζεται από τις εσωτερικές παραδόσεις. Η εξελικτική διαδικασία έγκειται στην ανταλλαγή “υλικού”- πληροφοριών μεταξύ του Ανεκδήλωτου και της Εκδήλωσης, μεταξύ του Πνεύματος και της Ύλης, ή μεταξύ του Δημιουργού και της Δημιουργίας. Η Ύλη- Δημιουργία τροφοδοτεί με εμπειρίες το Πνεύμα, κι έτσι το Πνεύμα- Δημιουργός από την αποκτηθείσα εμπειρία γίνεται “σοφότερο” και εκδηλώνει στη συνέχεια μια πιο ολοκληρωμένη εκδοχή της Εκδήλωσης. Με αυτό τον τρόπο, υπάρχει μια αμφίδρομη, συνεχόμενη και ρυθμική ροή.
Στην ουσία, όταν το πεντάκτινο είναι στραμμένο προς τα πάνω, υποδηλώνει την τάση του ανθρώπου προς την πνευματική τελείωση, οπότε είναι το σύμβολο της μαχόμενης εξέλιξης. Όταν όμως είναι στραμμένο προς τα κάτω υπονοεί την ανθρώπινη τάση προς την ύλη και την πνευματική αποξένωση, κατ’ επέκταση ενέχει το συμβολισμό του Κακού. Ο γάλλος αποκρυφιστής Ελιφάς Λεβί αναφέρει για το πεντάγραμμο : « Είναι ο αστήρ των μάγων, το σύμβολο του ενσαρκωθέντος Λόγου, αναλόγως δε της διευθέτησης των ακτίνων του, το απόλυτο τούτο έμβλημα παριστάνει το Καλό ή το Κακό, την τάξη ή την αταξία, τον ευλογημένο αμνό του Ορμούζ και του Αγ. Ιωάννου ή τον καταραμένο τράγο του Μένδητος ».
Τέλος να αναφέρουμε πως τον πεντάκτινο συναντάμε στο σύστημα εσωτερικής ανάπτυξης “Καββάλα”, όπου το σύμβολο αναφέρεται στην πέμπτη Σεφίρα του Δέντρου Ζωής, τη Γκεβούρα, παριστάνοντας τον ίδιο τον Δημιουργό, που μάχεται για την πνευματική καθαρότητα της Δημιουργίας. Είναι το Πνεύμα, ο Θείος Σπινθήρας μέσα μας, του οποίου η παρουσία εξαλείφει κάθε φόβο και αποκαθιστά την ισορροπία.
Σύμφωνα με τον Πλάτωνα, στον “Τίμαιο”, οι τρεις όροι σε μια θεία αναλογία, όπου η μεγαλύτερη (ολόκληρη η γραμμή), η ευτελής ( το μεγαλύτερο τμήμα ) και η ελάχιστη ( το μικρότερο τμήμα ) είναι « όλες από ανάγκη ίδιες, και αφού είναι όλες ίδιες, δεν είναι παρά μία ». Σε μια αρμονική πρόοδο προς τη θεία αναλογία κάθε μέρος είναι ένας μικρόκοσμος, ή ένα μικρο-υπόδειγμα, του όλου. Ο Φιλόλαος μας λέει: « Έστι γαρ αρμονία πολυμιγέων ένωσις και δίχα φρονεόντων συμφρόνησις ».
Ο κλασικός ελληνικός πολιτισμός προσπάθησε να ενοποιήσει όλες τις τέχνες και τις επιστήμες σύμφωνα με τις αρμονικές σχετικότητες, που ενυπήρχαν, όπως πίστευαν ο Πυθαγόρας και ο Πλάτωνας, στο Σύμπαν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου