Ευκαιρία για περισυλλογή οι δύο παγκόσμιες ημέρες: για την ΓΗ (20.3) & το ΝΕΡΟ (22.3)..

Από τον πολιτικό μηχανικό Θεόδωρο Κ. Παπαϊωάννου (22.3.09)

Η σημερινή κρίση, τόσο στη χώρα μας όσο και παγκοσμίως δείχνει να έχει σχέση με το τέλος ενός οικονομικού μοντέλου, που προωθούσε την ανάπτυξη χωρίς να εγγυάται τη βιωσιμότητα και την ευημερία της κοινωνίας και του περιβάλλοντος. Το σημερινό μοντέλο ανάπτυξης δείχνει να είναι και η αιτία τελικά των αλληλένδετων προβλημάτων της περιβαλλοντικής καταστροφής και της κρίσης της οικονομίας. Η δυσμενής κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει ο φυσικός μας πλούτος, και η οποία οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στους ρυθμούς της ανάπτυξης τείνει να γίνει μη αναστρέψιμη. Η αλόγιστη χρήση των φυσικών πόρων μας, η ατμοσφαιρική ρύπανση, η καταστροφή των δασών, η κλιματική αλλαγή είναι προβλήματα τα οποία διογκώνονται με το σημερινό ρυθμό ανάπτυξης σε ολόκληρο τον αναπτυγμένο αλλά και τον αναπτυσσόμενο κόσμο. Μια δήλωση του Μαχάτμα Γκάντι είναι σήμερα όσο ποτέ άλλοτε προφητική «Η Γη διαθέτει επαρκείς πόρους για να ικανοποιήσει τις ανάγκες όλων, αλλά όχι επαρκείς για την απληστία ορισμένων». Είναι πραγματικά ασύλληπτος ο όγκος των παραγόμενων προϊόντων, σημαντικό μέρος των οποίων οδεύει αχρησιμοποίητος προς τις χωματερές. Η απώλεια των πόρων που εγγυώνται την πρόοδο και την ανάπτυξη με όρους βιώσιμους είναι πλέον εμφανής. Με βάση πρόσφατη Έκθεση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος , οι υδροφόροι ορίζοντες της Ελλάδος έχουν υφαλμυρισθεί σε έκταση 1.500 τ.χλμ. ενώ σε ότι αφορά τον τουρισμό που επιβαρύνει ιδιαίτερα την κατανάλωση νερού, υπολογίζεται ότι οι τουρίστες σε πολυτελείς εγκαταστάσεις στην Ελλάδα ξοδεύουν περίπου 450 λίτρα/ημέρα σε σχέση με 100-200 λίτρα ημερησίως των Ελλήνων. Το βασικό ερώτημα όμως τελικά σήμερα είναι τι είδους ανάπτυξη θέλουμε. Ο όρος αειφορία όχι μόνο εξακολουθεί να είναι το ζητούμενο σε κάθε πολιτική αλλά η απαραίτητη προϋπόθεση για την πρόοδο και την ανάπτυξη κάθε τόπου και αυτή δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς υγιές φυσικό περιβάλλον. Το κυρίαρχο μοντέλο παραγωγής και κατανάλωσης είναι υπεύθυνο για την περιβαλλοντική καταστροφή. Οι σημερινές πρακτικές ακόμη και στην καθημερινή μας ζωή απαιτούν κάτι παραπάνω από αλλαγή πορείας. Απαιτούν ριζική μεταβολή συμπεριφοράς. Σήμερα, όλο και περισσότερο αντιλαμβανόμαστε ότι θα πρέπει να χαλιναγωγήσουμε την καταναλωτική μας μανία, να κατανείμουμε με δίκαιο τρόπο το κοινωνικά παραγόμενο προϊόν , να μάθουμε να συμμετέχουμε, να αναθεωρήσουμε τις αξίες στη ζωή μας και να αποκτήσουμε επιτέλους περιβαλλοντική συνείδηση. Ασφαλώς τα προτεινόμενα από την πλευρά αυτή μέτρα θα έχουν οικονομική επιβάρυνση. Όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι καθετί που αξίζει απαιτεί μικρότερες ή άλλοτε μεγαλύτερες θυσίες. Αρκετοί πολύ σωστά επισημαίνουν ότι η προστασία του περιβάλλοντος είναι θέμα παιδείας, πολιτικής αλλά και οικονομίας. Η ριζική απάντηση στην σημερινή τραγική κατάσταση που βρισκόμαστε είναι η πράσινη στροφή στην οικονομία, με τη συνεργασία όλων μας (Πολιτείας, τοπικής αυτοδιοίκησης όλων των βαθμίδων, επιστημονικών φορέων, πολιτών) Το φυσικό αλλά και το πολιτιστικό μας περιβάλλον θα πρέπει να αποτελεί το βασικό μας πλεονέκτημα και όχι μειονέκτημα.
Πρέπει να προχωρήσουμε προς μια ανάπτυξη που βάζει όρια στη βουλιμία της άναρχης αγοράς και έχει επίκεντρο τις ανάγκες της κοινωνίας μας και βεβαίως του φυσικού μας περιβάλλοντος. Πρέπει να αλλάξουμε πορεία, γιατί δυστυχώς σήμερα έχουμε στρεβλή οικονομική ανάπτυξη που στηρίχθηκε στην τσιμεντοποίηση ακόμη και των ακτών μας, στην άναρχη δόμηση, στην περιβαλλοντική υποβάθμιση περιοχών μας που θα μπορούσαν να αποτελέσουν πόλο έλξης για επισκέπτες, για επενδύσεις, για νέους που θέλουν να εργαστούν. Σήμερα ζούμε το παρόν του μέλλοντος μας και όπως βλέπουμε η δεξαμενή που λέγεται φυσικό περιβάλλον στερεύει. Πρέπει να γίνει σε όλους συνείδηση ότι η προστασία του περιβάλλοντος είναι ένδειξη πολιτισμού και βαθύτατου σεβασμού απέναντι στην ίδια την ανθρώπινη ζωή. Πρέπει να εντάξουμε στο λεξιλόγιο μας τις λέξεις: αρνούμαι, σταματώ, μειώνω, αντικαθιστώ, ανακυκλώνω. Ας θυμηθούμε τη σοφία των Αμερικανών ιθαγενών και ας συνετιστούμε όσο ακόμη είναι καιρός: «Μόνο όταν θα έχεις κόψει το τελευταίο δέντρο, όταν θα έχεις ψαρέψει το τελευταίο ψάρι και θα έχεις μολύνει τον τελευταίο ποταμό, μόνον τότε θα κατανοήσεις ότι δεν μπορείς να τρως χρήματα».