[[ δαμ-ων ]]
Πώς αισθανθήκατε προ ημερών με τα χιόνια, όταν για λίγες ώρες κόπηκε το ρεύμα; Απαίσια αίσθηση, ε; Φαντάζεστε τη ζωή μας χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα. Η φτηνή ηλεκτρική ενέργεια οφείλεται στην ανακάλυψη του Μ. Φαραντέι
Στις 22 Σεπτεμβρίου το 1791, γεννήθηκε στο Σάρεϋ στο νότιο Λονδίνο ένας από τους μεγαλύτερους πειραματικούς φυσικούς όλων των εποχών, ο Michael Faraday. Ήταν γόνος οικογένειας που ανήκε στην εργατική τάξη της εποχής. Ο πατέρας του ήταν ένας σιδεράς από το Yorkshire της Αγγλίας.
Ακολουθώντας τη μοίρα όλων των παιδιών της κοινωνικής του τάξης, έλαβε ελάχιστη μόρφωση. Σε ηλικία 14 ετών ξεκίνησε να δουλεύει ως βοηθός ενός βιβλιοδέτη της περιοχής, θέση την οποία διατήρησε για 7 χρόνια. Ήταν μια δίοδος διαφυγής από τη φτώχεια. Όπως διηγούνταν σε ένα φίλο του αργότερα στο Λονδίνο του 1810 η βιβλιοδεσία είχε ένα πλεονέκτημα: υπήρχαν πολλά βιβλία και τα διάβαζε. Κατά περιόδους, περνούσε μόνος τα απο¬γεύματα κάτω από το φως των κεριών ή της λάμπας, δια¬βάζοντας δεμένα φύλλα των δεκαέξι ή τριάντα δυο σελί¬δων. Σ’ αυτό τον ενθάρρυνε και το Αφεντικό του, ενώ ένας πελάτης του έδωσε προσκλήσεις για τις διαλέξεις του Humphry Davy.
Ο σερ Χάμφρι Ντέιβι μιλούσε για τον ηλεκτρισμό και για τις κρυφές δυνάμεις που πρέπει να υπήρχαν κάτω από την επιφάνεια του ορατού σύμπαντος μας. Ο Φαραντέι πήγε και συνειδη¬τοποίησε ότι του είχε φανερωθεί η φευγαλέα εικόνα μιας καλύτερης ζωής από εκείνη που θα είχε δουλεύοντας στο βιβλιοδετείο. Αλλά πώς μπορούσε να ενταχθεί σ' αυτή; Δεν είχε φοιτήσει στην Οξφόρδη ή στο Κέμπριτζ, στην πραγ¬ματικότητα δεν είχε παρακολουθήσει τίποτε περισσότερο από αυτό που εμείς αποκαλούμε δευτεροβάθμιο σχολείο• δεν είχε περισσότερα χρήματα από αυτά που του έδινε ο σιδεράς πατέρας του -δηλαδή δεν είχε καθόλου χρήματα- και οι φίλοι του ήταν το ίδιο φτωχοί μ' αυτόν.
Αλλά μπορούσε να δέσει ένα εντυπωσιακά όμορφο βιβλίο. Ο Φαραντέι συνήθιζε πάντα να κρατά σημειώσεις όταν μπο¬ρούσε και είχε φέρει στο βιβλιοδετείο σημειώσεις που είχε κρατήσει από τις διαλέξεις του Ντέιβι. Τις αντέγραψε και πα¬ρενέβαλε μερικά σχέδια από το μηχανισμό που είχε παρου¬σιάσει ο Ντέιβι. Στη συνέχεια ξανάγραψε το χειρόγραφο -όλα του τα σχέδια διατηρούνται σήμερα με την προσοχή που α¬ποδίδεται σε ιερά λείψανα στη υπόγεια Αίθουσα Αρχείων του Βασιλικού Ινστιτούτου του Λονδίνου-, χρησιμοποίησε δέρμα, βελόνες και εργαλεία εγχάραξης και το έδεσε σε ένα θαυμά¬σιο βιβλίο.
Έτσι μια χειμωνιάτικη ημέρα του 1812, ένας νεαρός είκοσι ετών παρουσιάστηκε στο Βασιλικό Ίδρυμα του Λονδίνου ζητώντας συνέντευξη από τον διάσημο διευθυντή του, σερ Χάμφρι Ντέιβι. Μαζί του είχε αυτές τις σημειώσεις του Ντέιβι που του έκαναν μεγάλη εντύπωση , ο οποίος είχε κατά τύχη μια κενή θέση βοηθού. Λίγες μέρες μετά τον προσέλαβε.
Οι παλιοί συνάδελφοι του Φαραντέι ίσως να εντυπωσιά¬στηκαν, αλλά η καινούρια δουλειά του δεν ήταν τόσο ιδανι¬κή όσο έλπιζε.. Το 1813 ο σερ Χάμφρι Ντέιβι και η κυρία του αποφάσισαν να ταξιδέψουν στην Ευρώπη και πήραν μαζί τους τον Φάραντεϊ ως γραμματέα, αλλά και με καθήκοντα οικιακού υπηρέτη. Το ταξίδι διάρκεσε 18 μήνες και είχε μεγάλη εκπαιδευτική σημασία για τον Φάραντεϊ. Συνάντησε πολλούς διάσημους επιστήμονες όπως οι Αμπέρ, Βόλτα, Γκαίθ Λουσάκ και έγινε φίλος με τον Γκιστάβ ντε Λα Ριβ ο οποίος λειτούργησε σαν γραφείο διαλογής ιδεών και αλληλογραφούσε σταθερά με τον Φάραντεϊ.
Το 1821 ο επιστημονικός επιμελητής του περιοδικού Χρονικά Φιλοσοφίας ζήτησε από τον Φαραντέι να συντάξει μια επισκόπηση των πειραμάτων και των θεωριών του ηλεκτρομαγνητισμού που ακολούθησαν την ανακάλυψη του Χανς Κρίστιαν Έρστεντ που είχε γίνει ένα χρόνο νωρίτερα. Ο Φαραντέι δεν ήταν ακόμη γνωστός στους επιστημονικούς κύκλους της εποχής, ενδιαφέρθηκε όμως ιδιαιτέρως για το ζήτημα.
Μέχρι τότε, όλοι γνώ¬ριζαν ότι ο ηλεκτρισμός και ο μαγνητισμός ήταν τόσο ά¬σχετοι μεταξύ τους όσο μπορούσαν να είναι οποιεσδήποτε δύο δυνάμεις. Όμως, αυτός ο ερευνητής που έκανε διαλέξεις στην Κοπεγχάγη είχε βρει τώρα ότι εάν διοχετεύσεις ρεύμα σε ένα ηλεκτρικό καλώδιο, η βελόνα της πυξίδας που τοπο¬θετείται στην κορυφή του καλωδίου στρέφεται ελαφρά προς το πλάι.
Κανείς δεν μπορούσε να το εξηγήσει. Πώς ήταν δυνατό η δύναμη του ηλεκτρισμού σε ένα μεταλλικό καλώδιο να ξε¬φεύγει και να κάνει τη βελόνα μιας μαγνητικής πυξίδας να στρέφεται; Ο Μάικλ άρχισε να δουλεύει, μελετώντας τη σχέση ανάμεσα στον ηλεκτρισμό και το μαγνητισμό στα τέλη του καλοκαιριού 1821. Προβληματίστηκε γι’ αυτό περίπου 10 χρόνια. Έκανε πολυάριθμα πειράματα, όλα όμως, αρνητικά. Το καλοκαίρι του 1831 όμως όλα άλλαξαν.
Ο Φάραντεϊ στήριξε ένα μαγνήτη. Με αφετηρία τις θρησκευτικές του αντιλήψεις, φαντάστηκε ένα στρόβιλο αόρατων κυκλικών γραμμών να στριφογυρίζει γύρω από αυ¬τόν. Εάν είχε δίκιο, τότε ένα χαλαρά κρεμασμένο σύρμα θα μπορούσε να τραβηχτεί, παγιδευμένο σ' αυτούς τους μυστι¬κιστικούς κύκλους, όπως ένα πλοιάριο παγιδεύεται σε μια δί¬νη. Συνέδεσε την μπαταρία.
Και αμέσως έκανε την ανακάλυψη του αιώνα. Ανακάλυψε την ηλεκτρομαγνητική επαγωγή, το φαινόμενο στο οποίο στηρίζεται η κατασκευή των γεννητριών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.
Αργότερα, όπως λέει η απόκρυφη ιστορία -μετά τις α¬νακοινώσεις, αφότου ο Φάραντεϊ έγινε μέλος της Βασιλικής Εταιρείας- ο πρωθυπουργός της εποχής τον ρώτησε τι κα¬λό θα προκαλούσε αυτή η εφεύρεση και ο Φάραντεϊ απά¬ντησε: «Το ότι, πρωθυπουργέ, κάποτε μπορείτε να τη φο¬ρολογήσετε». Και πράγματι σήμερα στο τιμολόγιο της ΔΕΗ έχουμε ΦΠΑ…
Ο κουνιάδος του Φάραντεϊ, Τζορτζ Μπάρναρντ, θυμόταν τον Φάραντεϊ τη στιγμή της ανακάλυψης: «Αμέσως άρχισε να ξεφωνίζει "Βλέπεις, βλέπεις, βλέπεις Τζορτζ;", καθώς το σύρμα άρχισε να περιστρέφεται... Δεν θα ξεχάσω ποτέ τον ενθουσιασμό που υπήρχε στο πρόσωπο του και τη λάμψη στα μάτια του!»
Ο Φάραντεϊ έλαμπε γιατί εί¬χε κάνει μια μεγάλη. Οι αόρατες στροβιλιζόμενες γραμμές του Φάραντεϊ ήταν η σήραγγα -ο αγωγός- μέσω του οποίου ο μαγνητισμός μπορούσε να ξεχύνεται σε ηλεκτρισμό και α¬ντίστροφα. Η πλήρης έννοια της «Ενέργειας» δεν είχε ακό¬μη σχηματιστεί, αλλά η ανακάλυψη του Φάραντεϊ ότι αυτά τα δύο διαφορετικά είδη ενέργειας συνδέονταν την έφερε α¬κόμη πιο κοντά. Το 1825 προτάθηκε για τη θέση του Διευθυντή στο Βασιλικό Ίδρυμα από το σερ Χάμφρεϋ, ο οποίος ένα χρόνο πριν σε μια στιγμή ζήλιας και ανθρώπινης ματαιοδοξίας αντιτάχθηκε στην εκλογή του ως μέλος της Βασιλικής εταιρίας
Εκείνη τη χρονιά έλαβε ένα τιμητικό πτυχίο από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Τον Φεβρουάριο του 1833, εξελέγη καθηγητής Χημείας στο Βασιλικό Ίδρυμα. Περαιτέρω τιμητικές διακρίσεις, όπως το Βασιλικό μετάλλιο και το μετάλλιο Copley, τόσο από τη Royal Society, επρόκειτο να ακολουθήσει. Το 1836 που έγινε μέλος της Συγκλήτου του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, που ήταν ένα ραντεβού Crown.
Πώς αισθανθήκατε προ ημερών με τα χιόνια, όταν για λίγες ώρες κόπηκε το ρεύμα; Απαίσια αίσθηση, ε; Φαντάζεστε τη ζωή μας χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα. Η φτηνή ηλεκτρική ενέργεια οφείλεται στην ανακάλυψη του Μ. Φαραντέι
Στις 22 Σεπτεμβρίου το 1791, γεννήθηκε στο Σάρεϋ στο νότιο Λονδίνο ένας από τους μεγαλύτερους πειραματικούς φυσικούς όλων των εποχών, ο Michael Faraday. Ήταν γόνος οικογένειας που ανήκε στην εργατική τάξη της εποχής. Ο πατέρας του ήταν ένας σιδεράς από το Yorkshire της Αγγλίας.
Ακολουθώντας τη μοίρα όλων των παιδιών της κοινωνικής του τάξης, έλαβε ελάχιστη μόρφωση. Σε ηλικία 14 ετών ξεκίνησε να δουλεύει ως βοηθός ενός βιβλιοδέτη της περιοχής, θέση την οποία διατήρησε για 7 χρόνια. Ήταν μια δίοδος διαφυγής από τη φτώχεια. Όπως διηγούνταν σε ένα φίλο του αργότερα στο Λονδίνο του 1810 η βιβλιοδεσία είχε ένα πλεονέκτημα: υπήρχαν πολλά βιβλία και τα διάβαζε. Κατά περιόδους, περνούσε μόνος τα απο¬γεύματα κάτω από το φως των κεριών ή της λάμπας, δια¬βάζοντας δεμένα φύλλα των δεκαέξι ή τριάντα δυο σελί¬δων. Σ’ αυτό τον ενθάρρυνε και το Αφεντικό του, ενώ ένας πελάτης του έδωσε προσκλήσεις για τις διαλέξεις του Humphry Davy.
Ο σερ Χάμφρι Ντέιβι μιλούσε για τον ηλεκτρισμό και για τις κρυφές δυνάμεις που πρέπει να υπήρχαν κάτω από την επιφάνεια του ορατού σύμπαντος μας. Ο Φαραντέι πήγε και συνειδη¬τοποίησε ότι του είχε φανερωθεί η φευγαλέα εικόνα μιας καλύτερης ζωής από εκείνη που θα είχε δουλεύοντας στο βιβλιοδετείο. Αλλά πώς μπορούσε να ενταχθεί σ' αυτή; Δεν είχε φοιτήσει στην Οξφόρδη ή στο Κέμπριτζ, στην πραγ¬ματικότητα δεν είχε παρακολουθήσει τίποτε περισσότερο από αυτό που εμείς αποκαλούμε δευτεροβάθμιο σχολείο• δεν είχε περισσότερα χρήματα από αυτά που του έδινε ο σιδεράς πατέρας του -δηλαδή δεν είχε καθόλου χρήματα- και οι φίλοι του ήταν το ίδιο φτωχοί μ' αυτόν.
Αλλά μπορούσε να δέσει ένα εντυπωσιακά όμορφο βιβλίο. Ο Φαραντέι συνήθιζε πάντα να κρατά σημειώσεις όταν μπο¬ρούσε και είχε φέρει στο βιβλιοδετείο σημειώσεις που είχε κρατήσει από τις διαλέξεις του Ντέιβι. Τις αντέγραψε και πα¬ρενέβαλε μερικά σχέδια από το μηχανισμό που είχε παρου¬σιάσει ο Ντέιβι. Στη συνέχεια ξανάγραψε το χειρόγραφο -όλα του τα σχέδια διατηρούνται σήμερα με την προσοχή που α¬ποδίδεται σε ιερά λείψανα στη υπόγεια Αίθουσα Αρχείων του Βασιλικού Ινστιτούτου του Λονδίνου-, χρησιμοποίησε δέρμα, βελόνες και εργαλεία εγχάραξης και το έδεσε σε ένα θαυμά¬σιο βιβλίο.
Έτσι μια χειμωνιάτικη ημέρα του 1812, ένας νεαρός είκοσι ετών παρουσιάστηκε στο Βασιλικό Ίδρυμα του Λονδίνου ζητώντας συνέντευξη από τον διάσημο διευθυντή του, σερ Χάμφρι Ντέιβι. Μαζί του είχε αυτές τις σημειώσεις του Ντέιβι που του έκαναν μεγάλη εντύπωση , ο οποίος είχε κατά τύχη μια κενή θέση βοηθού. Λίγες μέρες μετά τον προσέλαβε.
Οι παλιοί συνάδελφοι του Φαραντέι ίσως να εντυπωσιά¬στηκαν, αλλά η καινούρια δουλειά του δεν ήταν τόσο ιδανι¬κή όσο έλπιζε.. Το 1813 ο σερ Χάμφρι Ντέιβι και η κυρία του αποφάσισαν να ταξιδέψουν στην Ευρώπη και πήραν μαζί τους τον Φάραντεϊ ως γραμματέα, αλλά και με καθήκοντα οικιακού υπηρέτη. Το ταξίδι διάρκεσε 18 μήνες και είχε μεγάλη εκπαιδευτική σημασία για τον Φάραντεϊ. Συνάντησε πολλούς διάσημους επιστήμονες όπως οι Αμπέρ, Βόλτα, Γκαίθ Λουσάκ και έγινε φίλος με τον Γκιστάβ ντε Λα Ριβ ο οποίος λειτούργησε σαν γραφείο διαλογής ιδεών και αλληλογραφούσε σταθερά με τον Φάραντεϊ.
Το 1821 ο επιστημονικός επιμελητής του περιοδικού Χρονικά Φιλοσοφίας ζήτησε από τον Φαραντέι να συντάξει μια επισκόπηση των πειραμάτων και των θεωριών του ηλεκτρομαγνητισμού που ακολούθησαν την ανακάλυψη του Χανς Κρίστιαν Έρστεντ που είχε γίνει ένα χρόνο νωρίτερα. Ο Φαραντέι δεν ήταν ακόμη γνωστός στους επιστημονικούς κύκλους της εποχής, ενδιαφέρθηκε όμως ιδιαιτέρως για το ζήτημα.
Μέχρι τότε, όλοι γνώ¬ριζαν ότι ο ηλεκτρισμός και ο μαγνητισμός ήταν τόσο ά¬σχετοι μεταξύ τους όσο μπορούσαν να είναι οποιεσδήποτε δύο δυνάμεις. Όμως, αυτός ο ερευνητής που έκανε διαλέξεις στην Κοπεγχάγη είχε βρει τώρα ότι εάν διοχετεύσεις ρεύμα σε ένα ηλεκτρικό καλώδιο, η βελόνα της πυξίδας που τοπο¬θετείται στην κορυφή του καλωδίου στρέφεται ελαφρά προς το πλάι.
Κανείς δεν μπορούσε να το εξηγήσει. Πώς ήταν δυνατό η δύναμη του ηλεκτρισμού σε ένα μεταλλικό καλώδιο να ξε¬φεύγει και να κάνει τη βελόνα μιας μαγνητικής πυξίδας να στρέφεται; Ο Μάικλ άρχισε να δουλεύει, μελετώντας τη σχέση ανάμεσα στον ηλεκτρισμό και το μαγνητισμό στα τέλη του καλοκαιριού 1821. Προβληματίστηκε γι’ αυτό περίπου 10 χρόνια. Έκανε πολυάριθμα πειράματα, όλα όμως, αρνητικά. Το καλοκαίρι του 1831 όμως όλα άλλαξαν.
Ο Φάραντεϊ στήριξε ένα μαγνήτη. Με αφετηρία τις θρησκευτικές του αντιλήψεις, φαντάστηκε ένα στρόβιλο αόρατων κυκλικών γραμμών να στριφογυρίζει γύρω από αυ¬τόν. Εάν είχε δίκιο, τότε ένα χαλαρά κρεμασμένο σύρμα θα μπορούσε να τραβηχτεί, παγιδευμένο σ' αυτούς τους μυστι¬κιστικούς κύκλους, όπως ένα πλοιάριο παγιδεύεται σε μια δί¬νη. Συνέδεσε την μπαταρία.
Και αμέσως έκανε την ανακάλυψη του αιώνα. Ανακάλυψε την ηλεκτρομαγνητική επαγωγή, το φαινόμενο στο οποίο στηρίζεται η κατασκευή των γεννητριών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.
Αργότερα, όπως λέει η απόκρυφη ιστορία -μετά τις α¬νακοινώσεις, αφότου ο Φάραντεϊ έγινε μέλος της Βασιλικής Εταιρείας- ο πρωθυπουργός της εποχής τον ρώτησε τι κα¬λό θα προκαλούσε αυτή η εφεύρεση και ο Φάραντεϊ απά¬ντησε: «Το ότι, πρωθυπουργέ, κάποτε μπορείτε να τη φο¬ρολογήσετε». Και πράγματι σήμερα στο τιμολόγιο της ΔΕΗ έχουμε ΦΠΑ…
Ο κουνιάδος του Φάραντεϊ, Τζορτζ Μπάρναρντ, θυμόταν τον Φάραντεϊ τη στιγμή της ανακάλυψης: «Αμέσως άρχισε να ξεφωνίζει "Βλέπεις, βλέπεις, βλέπεις Τζορτζ;", καθώς το σύρμα άρχισε να περιστρέφεται... Δεν θα ξεχάσω ποτέ τον ενθουσιασμό που υπήρχε στο πρόσωπο του και τη λάμψη στα μάτια του!»
Ο Φάραντεϊ έλαμπε γιατί εί¬χε κάνει μια μεγάλη. Οι αόρατες στροβιλιζόμενες γραμμές του Φάραντεϊ ήταν η σήραγγα -ο αγωγός- μέσω του οποίου ο μαγνητισμός μπορούσε να ξεχύνεται σε ηλεκτρισμό και α¬ντίστροφα. Η πλήρης έννοια της «Ενέργειας» δεν είχε ακό¬μη σχηματιστεί, αλλά η ανακάλυψη του Φάραντεϊ ότι αυτά τα δύο διαφορετικά είδη ενέργειας συνδέονταν την έφερε α¬κόμη πιο κοντά. Το 1825 προτάθηκε για τη θέση του Διευθυντή στο Βασιλικό Ίδρυμα από το σερ Χάμφρεϋ, ο οποίος ένα χρόνο πριν σε μια στιγμή ζήλιας και ανθρώπινης ματαιοδοξίας αντιτάχθηκε στην εκλογή του ως μέλος της Βασιλικής εταιρίας
Εκείνη τη χρονιά έλαβε ένα τιμητικό πτυχίο από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Τον Φεβρουάριο του 1833, εξελέγη καθηγητής Χημείας στο Βασιλικό Ίδρυμα. Περαιτέρω τιμητικές διακρίσεις, όπως το Βασιλικό μετάλλιο και το μετάλλιο Copley, τόσο από τη Royal Society, επρόκειτο να ακολουθήσει. Το 1836 που έγινε μέλος της Συγκλήτου του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, που ήταν ένα ραντεβού Crown.
6 σχόλια:
Στη συνέχεια δίνω πρόσθετες πληροφορίες για το επιστημονικό έργο του M. Faradey:
Η πρώτη ανακάλυψη του Φαραντέι στον ηλεκτρομαγνητισμό έγινε (σύμφωνα με τα προσεγμένα αρχεία που διατηρούσε) στις 3 Σεπτεμβρίου 1821, αφού είχε επαναλάβει το πείραμα του Έρστεντ. Ο Φαραντέι παρατήρησε την αλλαγή στον προσανατολισμό της μαγνητικής βελόνας όταν αυτή πλησίαζε ευθύγραμμο ρευματοφόρο αγωγό, κάτι που είχε ήδη επισημάνει ο Έρστεντ. Επιχειρώντας όμως να αναπαραστήσει τη δύναμη που προκαλούσε αυτή την αλλαγή σε διάφορα σημεία γύρω από τον ευθύγραμμο αγωγό, διαπίστωσε ότι η αναπαράσταση που προέκυπτε είχε την μορφή ομόκεντρων κύκλων με κέντρο τον άξονα του αγωγού. Αυτός ο τρόπος απεικόνισης ενός μαγνητικού πεδίου χρησιμοποιείται ευρύτατα στον ηλεκτρομαγνητισμό: πρόκειται για τις γνωστές δυναμικές γραμμές. Σημειώνεται ότι και ο όρος “μαγνητικό πεδίο” ('magnetic field') αποδίδεται στον Φαραντέι. Βασισμένος στην παραπάνω διαπίστωση, ο Φαραντέι κατασκεύασε τον ηλεκτρομαγνητικό στροφέα μία συσκευή που εκμεταλλευόταν την κυκλική μορφή του μαγνητικού πεδίου γύρω από τον ρευματοφόρο αγωγό και προκαλούσε την περιστροφή μιας μαγνητικής ράβδου.
Οπλισμένος με το 'εργαλείο' των δυναμικών γραμμών, ο Φαραντέι συνέχισε τις έρευνες του γύρω από τον ηλεκτρομαγνητισμό επιδιώκοντας να εντοπίσει κάποιο τρόπο να παράγει ηλεκτρικό ρεύμα με τη χρήση μαγνητών. Για αρκετά χρόνια οι προσπάθειες του παρέμεναν άκαρπες. Αναφερόμενος σε διάφορες πειραματικές διατάξεις, συμπληρώνει στο ημερολόγιό του μία σειρά από αναφορές που καταλήγουν σε σχόλια του τύπου 'δεν υπήρξε αντίδραση' ή 'κανένα αποτέλεσμα'...
Η ημερομηνία της 29ης Αυγούστου του 1831 είναι η πιο σημαδιακή για τις προσπάθειες του Άγγλου πειραματιστή, όταν αυτός στο μεταξύ εργαζόταν ως διευθυντής του εργαστηρίου του Βασιλικού Ιδρύματος. Η πειραματική διάταξη που χρησιμοποίησε ήταν απλή: είχε τυλίξει δύο σπείρες σύρματος αντιδιαμετρικά, σε έναν δακτύλιο από μαλακό σίδηρο (βλ. σχήμα). Διοχετεύοντας ηλεκτρικό ρεύμα στο ένα από τα δύο σύρματα, διαπίστωσε ότι στο άλλο σύρμα εμφανίζεται πράγματι ηλεκτρικό ρεύμα, αλλά μόνο όταν το ρεύμα στο πρώτο σύρμα ξεκινά ή διακόπτεται.
Θεωρώντας ότι το ηλεκτρικό ρεύμα 'επάγεται' στο δεύτερο σύρμα, η ονομασία που αποδόθηκε στο φαινόμενο ήταν 'επαγωγή'. Πολύ σύντομα, συνεχίζοντας τα πειράματα ο Φαραντέι κατέληξε σε δύο σημαντικά συμπεράσματα. Πρώτον, η ύπαρξη του σιδερένιου δακτυλίου δεν είναι απαραίτητη για να παρατηρηθεί το φαινόμενο. Δεύτερον, το ρόλο του πρώτου σύρματος μπορούσε να παίξει και ένας ισχυρός μαγνήτης. Αυτό το συμπέρασμα ήταν ιδιαίτερα αξιοσημείωτο, αφού σηματοδοτούσε τη δημιουργία ηλεκτρικού ρεύματος από μαγνήτη, με άλλα λόγια τη μετάβαση από τον μαγνητισμό στον ηλεκτρισμό.
• Την ανακάλυψη της ηλεκτρομαγνητικής επαγωγής που ήταν πλέον πραγματικότητα ακολούθησε εκείνη της ηλεκτρογεννήτριας.
• Πρώτος διαπιστώνει τη δεξιόστροφη φορά του Μαγνητικού πεδίου σε σχέση με τη φορά του ρεύματος που το παράγει.
• Επίσης ο Φαραντέι επινόησε και τον μετασχηματιστή.
Ο Φαραντέι και η χημεία
• Ο Φαραντέι, επηρεασμένος και από τις δουλειές του Ντέιβι, ασχολήθηκε και με ερωτήματα που αφορούσαν τον τομέα της χημείας. Παρασκεύασε τις πρώτες γνωστές ενώσεις άνθρακα και χλωρίου (C2Cl6 και C2Cl4) και κατόρθωσε να υγροποιήσει αρκετά αέρια. Εργάστηκε πολλά έτη πάνω στη δημιουργία του ανοξείδωτου ατσαλιού.
• Το 1825, στα πλαίσια μιας εργασίας του για το φωταέριο, ανακάλυψε το βενζόλιο και έδωσε μια περιγραφή των ιδιοτήτων του.
• Επίσης, επινόησε την έννοια του αριθμού οξείδωσης των χημικών στοιχείων.
• Το αιθάνιο πρωτοπαρασκευάσθηκε το 1834 από τον Μάικλ Φαραντέι, εφαρμόζοντας την ηλεκτρόλυση οξικού καλίου.
• Μεγάλο μέρος των πειραμάτων του Φαραντέι σχετίζονταν με το φαινόμενο της ηλεκτρόλυσης. Πέρα από την ανακάλυψη των νόμων της ηλεκτρόλυσης, ο Φαραντέι διεύρυνε τη χρήση όρων που σχετίζονται με την ηλεκτρόλυση και χρησιμοποιούνται ευρέως μέχρι σήμερα. Τέτοιοι όροι είναι οι άνοδος, κάθοδος, ηλεκτρόδιο και ιόν.
Ο Νόμος ηλεκτρόλυσης ή Νόμος του Φαραντέι (Faraday) (ηλεκτρόλυση) ορίζει ότι:
Η μάζα ενός στοιχείου που απομονώνεται κατά την ηλεκτρόλυση είναι ανάλογη του διερχόμενου ηλεκτρικού φορτίου και του ατομικού βάρους του στοιχείου.
Άλλες εργασίες
• Ο Φαραντέι δούλεψε και σε φαινόμενα στατικού ηλεκτρισμού. Διαπίστωσε ότι κάθε υλικό χαρακτηρίζεται από τη δική του επαγωγική ικανότητα. Επίσης, έδειξε ότι κατά τη φόρτιση ενός αγωγού το ηλεκτρικό φορτίο κατανέμεται στην εξωτερική επιφάνεια. Με άλλα λόγια, οτιδήποτε βρισκόταν στο εσωτερικό του αγωγού δεν επηρεαζόνταν από το ηλεκτρικό φορτίο.
• Ξεχωριστή θέση στις δραστηριότητες του Φαραντέι στο Βασιλικό Ίδρυμα του Λονδίνου κατέχει μία σειρά από επιτυχημένες διαλέξεις χημείας και φυσικής. Σε αυτές τις διαλέξεις βασίστηκε η έκδοση Η Χημική Ιστορία ενός Κεριού (1861). Μέχρι τις μέρες μας, μία σειρά διαλέξεων δίνεται κάθε Χριστούγεννα στο Βασιλικό Ίδρυμα, οι οποίες φέρουν το όνομα του Φαραντέι.
●Η μονάδα μέτρησης της χωρητικότητας στο SI, φέρει προς τιμήν του την ονομασία farad.
●Η έννοια των ηλεκτρικών πεδίων εισήχθηκε από τον Μάικλ Φαραντέι. Η δύναμη του ηλεκτρικού πεδίου δρα ανάμεσα σε δύο φορτία, με τον ίδιο τρόπο με τον οποίο η βαρυτική δύναμη δρα ανάμεσα σε δύο μάζες
Στη βασική ανάρτηση του αφιερώματος στον Φαραντέι, αποκόπηκε το ακόλουθο τμήμα, το οποίο παραθέτω για την ολοκλήρωση του άρθρου:
Αργότερα έδειξε ότι ένα ισχυρό μαγνητικό πεδίο θα μπορούσε να περιστρέψει το επίπεδο της πόλωσης, του φωτός και, επιπλέον, ότι η γωνία περιστροφής ήταν ανάλογη με τη δύναμη του μαγνητικού πεδίου . Ο Faraday έγραψε:
«ήταν ένα φαινόμενο που προκλήθηκε στο πολωμένο φως κι έτσι αποδείχτηκε ότι η μαγνητική δύναμη και το φως σχετίζονται. Το γεγονός αυτό θα αποδειχτεί, το πιθανότερο, εξαιρετικά καρποφόρο και μεγάλης σημασίας για την έρευνα των καταστάσεων της φυσικής δύναμης…»
Ο διαμαγνητισμός ήταν η επόμενη ανακάλυψη.
Ωστόσο θα πρέπει να σημειώσουμε ότι ο Faraday, σε καμία περίπτωση δεν ήταν μαθηματικός και το σύνολο σχεδόν των βιογράφων του τον περιγράφουν ως "μαθηματικά αναλφάβητο". Ποτέ δεν έμαθε μαθηματικά και τις τυχόν εισφορές για την ηλεκτρική ενέργεια ήταν καθαρά πειραματικές. Παρόλα αυτά το έργο του Faraday, οδήγησε στις βαθιά μαθηματικές θεωρίες του ηλεκτρισμού και του μαγνητισμού. Ειδικότερα οι αξιοσημείωτες μαθηματικές θεωρίες που αναπτύχθηκαν και οδήγησαν στις εξισώσεις του Maxwell δεν θα ήταν δυνατές χωρίς τον Faraday. Αυτό είναι ένα σημείο το οποίο ο ίδιος ο Μάξγουελ τόνισε σε αρκετές περιπτώσεις.
Τα τελευταία χρόνια της ζωής του ήταν αδύναμος λόγω της προοδευτικής απώλειας μνήμης. Πέθανε το 1867, σε ηλικία 76 ετών.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της επιστημονικής του πορείας, ο Φαρανταίυ υποστήριζε πάντα τη δύναμη και την αλήθεια του πειράματος. Καθώς ο ίδιος δεν είχε ακαδημαϊκές μορφωτικές βάσεις, ο δρόμος του στην επιστήμη ήταν να μελετά και να βγάζει διδασκαλίες από την πράξη και τη δοκιμή. Ο ίδιος έλεγε ότι:
«Τα γεγονότα είναι υψίστης σημασίας και επομένως πρέπει να ερευνούνται. Όσο λιγότερο “θεωρεί” κανείς, τόσο λιγότερες προκαταλήψεις και αντιφάσεις διατηρεί…Οι προκαταλήψεις μας είναι ό,τι έχουμε υποχρέωση να προσέχουμε πάντα και να αγωνιζόμαστε για να αποφεύγουμε τα μπερδέματά τους. Ο άνθρωπος που επιθυμεί να προχωρήσει στην κατανόηση της Φύσης, δεν θα πρέπει ποτέ να προκαλεί τέτοια εμπόδια στο δρόμο του».
Τα επιστημονικά εγχειρήματά του, οδήγησαν σε κατορθώματα όπως τη διάχυση και την υγροποίηση των αερίων, τη μελέτη κραμάτων, την ηλεκτρόλυση μετάλλων και των Νόμων της ηλεκτρόλυσης, την παρασκευή οπτικών γυαλιών κ.ά. Η μελέτη του πάνω στον ηλεκτρισμό και το μαγνητισμό και τα ηλεκτρικά και μαγνητικά πεδία τον καθοδήγησαν στην κατασκευή του δυναμό, της γεννήτριας, την απεικόνιση του μαγνητικού πεδίου με ρινίσματα σιδήρου, το Νόμο της ηλεκτρομαγνητικής επαγωγής και τη μετατροπή της ηλεκτρικής ενέργειας σε μαγνητική και το αντίστροφο και άλλες ανακαλύψεις που αποτέλεσαν βάσεις της σύγχρονης ηλεκτρολογίας και ηλεκτρομηχανικής. Πρόκειται για κάποιες από τις «αθόρυβες» επαναστάσεις των εργαστηρίων που βοήθησαν τον ανθρώπινο πολιτισμό να προχωρήσει μπροστά.
Ο ίδιος ο Φαρανταίυ δήλωνε με ταπεινότητα ότι ήταν ένας φυσικός φιλόσοφος που μέσα από την παρατήρηση και το πείραμα το μόνο που επιθυμούσε πάντα ήταν να κατανοήσει όσο μπορούσε τα έργα του Δημιουργού και να ευεργετήσει τους συνανθρώπους του ξυπνώντας τους την αγάπη να παρατηρούν, να σκέφτονται και να ανακαλύπτουν την Αρμονία της Φύσης. Γι’ αυτό πολλές φορές προς το τέλος της ζωής του απευθυνόταν με διαλέξεις στα μικρά παιδιά που κατ’ αυτόν ήταν το πρότυπο του παρατηρητή και του ερευνητή της φύσης και των φαινομένων της, με αμεσότητα, ειλικρίνεια και ανοιχτούς ορίζοντες χωρίς προκαταλήψεις.
Σαν άνθρωπος ο Φαρανταίυ είχε μια ταπεινή και ήσυχη προσωπικότητα. Τον χαρακτήριζαν η μετρημένη ζωή, η φιλικότητα, η οικειότητα, η ειλικρίνεια, η εργατικότητα και πάνω απ’ όλα η επιμονή και η υπομονή. Μπορούσε με τις ώρες να εργάζεται στο εργαστήριό του και να επιχειρεί ξανά και ξανά τα πειραματικά εγχειρήματά του. Παρ’ όλη τη μεγάλη αίσθηση του καθήκοντος που είχε, ήταν ένας εύθυμος και χαρούμενος άνθρωπος, με επιθυμία δράσης και όχι αποχής από τον κόσμο. Ό,τι τον επηρέασε περισσότερο στο χαρακτήρα, τη στάση και της επιλογές ζωής του ήταν τα θρησκευτικά πιστεύω του ρεύματος του Σαντεμανιανισμού, μιας μορφής της Εκκλησίας του Προτεσταντισμού που είχε αποσχιστεί από την Εκκλησία της Σκοτίας.
Οι Σαντεμανιανιστές πίστευαν κατά γράμμα στα λεγόμενα της Βίβλου και προσπαθούσαν να αναβιώσουν την αίσθηση της αγάπης και της ενότητας που χαρακτήριζε την πρωταρχική Χριστιανική Εκκλησία. Στον Φαρανταίυ αυτό μεταφράστηκε στην ανάγκη και την επιμονή του να μελετήσει και να φανερώσει την Ενότητα των δυνάμεων Φύσης και όλων των πραγμάτων μέσα σ’ αυτή. Το βασικό πιστεύω των Σαντεμανιανιστών ήταν η «Πίστη στη γυμνή Αλήθεια» και ο Φαρανταίυ άλλο δεν επιχείρησε παρά αυτό, δηλαδή, να ανακαλύψει την Αλήθεια του Θεού μέσα από τη μελέτη των δημιουργημάτων Του. Η Φύση ήταν γι’ αυτόν μια αποκάλυψη και η Επιστήμη τίποτα άλλο από την ταπεινή προσπάθεια των υπηρετών του Θεού να κατανοήσουν τη Δημιουργία Του.
Η σωστή έρευνα είναι το μέσο που θα επιτρέψει αυτό στον άνθρωπο. Όπως έλεγε ο ίδιος: «Προασπίζω την τολμηρή ιδέα του αντί-υλισμού και αποδοκιμάζω την ομόφωνη ιδέα της προσέγγισης των πραγμάτων είτε αποκλειστικά με υλικό, ή αποκλειστικά με πνευματικό τρόπο, δίνοντας ελευθερία στη σκέψη». Ο κόσμος δεν έχει φτιαχτεί χωρίς νόημα και το χρέος του επιστήμονα είναι να συλλάβει και να φανερώσει το νόημα αυτό. Οι ανθρώπινες προκαταλήψεις και αντιφάσεις στη σύλληψη των πραγμάτων, αποτέλεσμα λανθασμένης έρευνας, βρίσκονται πάντα κάτω από την Αλήθεια που εκδηλώνει η φύση και οι Ιερές Γραφές.
Οι Φυσικοί Φιλόσοφοι («Επιστήμονες της Γνώσης») οφείλουν να έχουν, στην προσπάθειά τους αυτή, ανώτερα ηθικά αισθήματα και αντίστροφα αυτά που η Επιστήμη μπορεί να δώσει στους ανθρώπους είναι η Ευγένεια και η Ελευθερία. Απλώς η προσπάθεια του Επιστήμονα Φαρανταίυ ήταν να ζήσει και να παραδειγματίσει μια ζωή πίστης και πνεύματος μέσα σ’ έναν αρκετά «εγκόσμιο» κόσμο.
Πραγματι, ο Faraday ηταν ενας υπεροχος ανθρωπος.Καταφερε να γινει πολυ πιο σπουδαιος απο το δασκαλο του, τονDavy, που εδω που τα λεμεο τελευταιος, βλεποντας την εξυπναδα του,αρχισε να ζηλευει-οχι τοσο απο κακια,αλλα μαλλον πιστευω απο φοβο.Α, ομολογω πως κι εμφανισιακα ηταν αρκετα.. μπανικος ειχε ωραια κατσαρα μαλλια και λαμπερα ματια.
Οι διαλεξεις του Φαρανταιυ ηταν πολυ δημοφιλεις, και ο ιδιος ηταν ενα πολυ σεβαστο ατομο,ακομα και για τους ανθρωπους του παλατιου.Μια Παρασκευη, μαλιστα, οκοσμος που πηγε νατον ακουσει ηταν τοσος πολυς, που κοντεψε να κλαταρει τοπατωμα.Μια αλλη φορα, ενας ηλικιωμενος κυριος βυθιστηκε στον υπνο και αρχισε ναροχαλιζει δυνατα.Τοτε οΦαρανταιυ αναγκαστηκε ναδιακοψει γιαλιγο την ομιλια του, και οκοσμος ξεσπασε σε χειροκροτηματα.Ο ηλικιωμενος κυριος ξυπνησε και αρχισε να χειροκροτα κι εκεινος.Μετα απ αυτο ο Φαρανταιυ συνεχισε την ομιλια, χωρις να δειξει ιχνος δυσαρεσκειας για το περιστατικο.Τετοια ανωτεροτητα!
Με παραξενεψε παντως λιγακι ησταση του Ντειβι..Πηγες αναφερουν, οτι ενταξει, δεν ηταν κακος ανθρωπος,αλλωστε και η δικη του επαγγελματικη πορεια δεν ηταν ροδινη, και η οικογενεια του ειχε σχετικα περιορισμενα οικονομικα.Στα πρωτα του βηματα ηταν μετρημενος και ταπεινος, αλλα φαινεται αργοτερα, οταν παντρευτηκε την ευκαταστατη χηρα-με την οποια δεν ηταν και τοσο ευτυχισμενος-και του δοθηκαν οι υψηλες τιμες,αλλαξε λιγο το..τροπαρι.Παντως κατα τη γνωμη μου, δεν χωρα δικαιολογια οσον αφορα την αντιδραση του στην εκλογη του Φαρανταιυ στην Επιστημονικη Κοινοτητα.Εξαλλου και στον Φαρανταιυ προσφερθηκαν οι ιδιες ακριβως υψηλες τιμες, ασχετα αν εκεινος δεν τις δεχτηκε.Σιγουρα ο Φαρανταιυ εγινε πολυ πιο διασημος,καλυτερος λεκτορας,και πιο γνωστος στην ιστορια της επιστημης,ενω ο Ντειβι σπανια αναφερεται στα σχολεια,σε ντοκυμαντερ η αναλογες εκπομπες.Αντιθετα, οΦαρανταιυ εχει μπει στην"πρωτη λιστα"των μεγαλυτερων επιστημονων ολων των εποχων.
Δημοσίευση σχολίου