« Μάννα εξ΄ουρανού » Part(y)- time η εργασία

Του πολιτικού μηχανικού Θεοδώρου Κ. Παπαϊωάννου

Είναι πασίδηλη η προσπάθεια να προωθήσουν και να καθιερώσουν ορισμένες επιχειρήσεις ως μόνιμη κατάσταση εργασίας, την part time απασχόληση ή ελληνιστί την μερική απασχόληση ενώ όντως για τις ίδιες είναι χρυσή ευκαιρία για ... party time. Επικαλούμενες την οικονομική κρίση, έχουν βρει την πιο πειστική δικαιολογία για να κάνουν... πάρτι στις πλάτες των εργαζομένων και να εξυπηρετήσουν με τον καλύτερο τρόπο τις οικονομικές και επιχειρηματικές τους προσδοκίες. Βλέποντας την ανεργία να διογκώνεται και να επικρέμεται ως απειλητική «δαμόκλειος σπάθη» που θα καρατομήσει τους εργαζόμενους, ασκούν ένα στυγνό εκβιασμό και θέτουν το ανάλογο ανήθικο δίλημμα: «ή μερική απασχόληση ή σπίτι σας». Υπό αυτές τις συνθήκες ο συμβιβασμός είναι πιθανός αφού άλλως θα πάρει την άγουσα προς το σπίτι του, θα του λείψουν έστω και τα λίγα, θα χάσει τη θέση του αλλά και θα στερηθεί την ελπίδα της επιστροφής του στην κανονική απασχόληση.

Αναμφίβολα υπάρχει κρίση που στην Ελλάδα που κατά τους οικονομικούς επαΐοντες δεν έχει ακόμη εκδηλωθεί στο αναμενόμενο μέγεθος. Το μέγεθος της υπερπροβολής και της καθημερινής επίκλησής της κρίσης, δημιουργεί το απαραίτητο ψυχολογικό κλίμα και το άλλοθι για την εξυπηρέτηση ορισμένων. Απεύχομαι να φθάσουμε στα αλήστου μνήμης κατοχικά σύνδρομα, που «αξιοποίησαν και εκμεταλλεύθηκαν» οι πάσης φύσεως «μαυραγορίτες» και έτσι καρπώθηκαν τα οφέλη της κρίσης της κατοχικής περιόδου μέσω του αθέμιτου μηχανισμού των συναλλαγών και περιουσίες ολόκληρες άλλαξαν χέρια με συνοπτικές διαδικασίες, κατά το δόγμα «ουδέν κακόν αμιγές καλού». Σήμερα ακολουθώντας κατά γράμμα την πασίγνωστη προτροπή και αλάνθαστη μέθοδο «..στην αναμπουμπούλα ο λύκος χαίρεται… » διάφορες επιχειρήσεις ως σύγχρονοι «μαυραγορίτες» καραδοκούν να ελαστικοποιήσουν τις εργασιακές σχέσεις με την ανοχή της πολιτείας, τη συνενοχή της οικονομίας και την απαντοχή των εργαζομένων. Όσο και αν θέλουμε να υποθέσουμε ότι όλοι, αυτοί οι επιχειρηματίες που σπεύδουν σε περικοπές προσωπικού ή σε περικοπές απασχόλησης έχουν αντικειμενικό και οριακό πρόβλημα αντοχής ή επιβίωσης, δεν μπορούμε να παρακάμψουμε την αίσθηση ότι διάγουμε μια περίοδο που αλλάζουν δραματικά οι εργασιακές σχέσεις.

Εκτός της ενδεχόμενης και αστάθμητης δυναμικής συνολικής παρεμβατικής αντίδρασης από την πλευρά ευρέων λαϊκών στρωμάτων της κοινωνίας που θα βλέπουν ότι περιθωριοποιούνται και ότι «…δεν θα έχουν να χάσουν τίποτα περισσότερο από τις αλυσίδες τους…», οι αλλαγές που γίνονται σήμερα ελέω της οικονομικής κρίσης θα παγιωθούν και θα παραμείνουν μετά την παρέλευση της κρίσης, δημιουργώντας νέα δεδομένα επιβαρυντικά για την απασχόληση γενικότερα. Στο όνομα αυτής της ίδιας κρίσης πολλοί «επιλύουν» τα διάφορα ανεπίλυτα πριν από αυτήν προβλήματά τους, προβάλλοντάς την ως ατράνταχτο επιχείρημα. Υπάρχουν πολιτικοί που υποστηρίζουν - και πιθανώς όχι άδικα - ότι η παρούσα οικονομική κρίση μπορεί να αποτελέσει μια «ευκαιρία» για τη χώρα. Για τη χώρα δεν ξέρω, αλλά είναι βέβαιο ότι σίγουρα αποτελεί «ευκαιρία» για καιροσκόπους, αποτελεί «ευκαιρία» για εκείνους που την επικαλούνται για να... ξελασπώσουν από.. διάφορα…, αποτελεί «ευκαιρία» για να δημιουργηθούν νέοι κανόνες παιχνιδιού, οι οποίοι και πάλι τους ολίγους θα ευνοούν. Είναι δηλαδή για ορισμένους party time και «..μάννα εξ΄ ουρανού.. » στο όνομα της οικονομικής κρίσης όπως μας διδάσκει η ιστορία. Με αυτή την ευκαιρία θα κάνω το παρακάτω επίκαιρο σχόλιο. Ως προς την άμεση αντιμετώπιση των συνεπειών της κρίσης στις 26.3.09 στη συζήτηση που διοργάνωσε η Ένωση Πολιτών για την Παρέμβαση, στο ΕΒΕΑ , η οξυδερκής και καλλιεπής προσκεκλημένη κ. Άννα Διαμαντοπούλου, ελισσόμενη με δεξιοτεχνία μεταξύ των απόψεων που έχουν κατά καιρούς διατυπώσει οι κορυφαίοι νομπελίστες οικονομολόγοι Keynes,Stieglitz, Krugman σε ότι αφορά τα καθ ημάς, παρουσίασε κατά ομιλία της, μια αξιόλογη δέσμη μέτρων εκ τριών σημείων. Υπογράμμισε αυτολεξεί μεταξύ άλλων (απομονώνω και υπογραμμίζω αυτά πέρα από κάθε διάθεση αλλοίωσης του περιεχομένου και του συνολικού νοήματος), ότι: «…Με δεδομένη την κρίση και την πραγματική δυσκολία πολλών επιχειρήσεων πρέπει να γίνει σαφές ότι είναι και δίκαιο και εφικτό το κόστος της κρίσης να επιμεριστεί τουλάχιστον δίκαια. …. Πιστεύω στην δυνατότητα ενός σχεδίου των κοινωνικών εταίρων για την προστασία των εργαζομένων προς όφελος και των δύο… Σχέδιο με συμφωνημένες προϋποθέσεις ώστε μία επιχείρηση να οδηγείται σε αλλαγή των ωραρίων μόνο ως έσχατη λύση, και αφού προηγουμένως έχει καταργήσει μπόνους και πολυτελείς παροχές…».

Την μεθεπομένη 28.3.09 η πρώην επίτροπος στον ‘ΚΟΣΜΟ ΤΟΥ ΕΠΕΝΔΥΤΗ’ δήλωσε: « … Διαφωνούμε πλήρως με την λογική της γενικευμένης εφαρμογής τέτοιων μέτρων, που σηματοδότησε ο Πρωθυπουργός…. Οι ίδιοι οι κοινωνικοί εταίροι, με σεβασμό στην ΕΓΣΣΕ, μπορούν να καταλήξουν σ' ένα σχέδιο που: … Θα επιτρέπει την αλλαγή ωραρίων ως έσχατο μέτρο, συγκεκριμένης χρονικής διάρκειας…».

Τέλος, η ‘ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ’ της Κυριακής 29.3.09 χαρακτήρισε ως χρήσιμη πρόταση κάποιο μέρος από τη συνολική της δέσμη. Η τολμηρή ,ρηξικέλευθη και ρεαλιστική της αναφορά της στις εργασιακές σχέσεις ίσως θεωρηθεί ως έμμεση απόκλιση, ή υπαινικτική προτίμηση της ιδίας -και όχι μόνο καθότι κορυφαίο στέλεχος -προς ελαστικές μορφές ωραρίων εργασίας όσο διαρκεί η κρίση.

Γι αυτό έχω την αίσθηση ότι πρέπει να καθορισθεί η συγκεκριμένη αυτή χρονική διάρκεια ή τέλος πάντων το «σημείο καμπής»όπως λέμε στα Μαθηματικά πέρα από το οποίο ξεκινά το σκέλος της εξόδου από την κρίση αν την παραστήσουμε γραφικά. Συνυπογράφω, ότι το «μικρό και θορυβώδες» κόμμα που αρνείται να βάλει το χέρι στην φωτιά της διακυβέρνησης δεν δίνει πια ελπίδα στην κρίση, όπως δεν δίνουν και οι κουρασμένοι ηγέτες. Σε κάθε όμως περίπτωση φρονώ ότι η τωρινή οικονομική κρίση έχει αμιγή πολιτικά χαρακτηριστικά, αποτελέσματα της προηγούμενης θεοποίησης της ελεύθερης αγοράς και της συναφούς γελοίας αντίληψης ότι ο παραγόμενος πλούτος μοιράζεται δίκαια σε όλα τα μέλη της κοινωνίας.