Ο Αβέρωφ προτείνει διχοτόμηση

Ο τότε υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας Ευάγγελος Αβέρωφ, το Σεπτέμβριο του 1956, πρότεινε τη διχοτόμηση ως την καλύτερη λύση του Κυπριακού.

ΤΟ 1956

Αναπτύσσει την ιδέα του για διχοτόμηση στον Αμερικανό υπουργό Kohler

ΜΕΡΟΣ Α

ΤΟΥ ΛΕΩΝΙΔΑ ΛΕΩΝΙΔΟΥ*

Μια σειρά άκρως απορρήτων εγγράφων του Φόρεϊν Όφις, τα οποία ένεκα του περιεχομένου τους, αποδεσμεύτηκαν, μόνο μετά την πάροδο 50 χρόνων (αντί 30 χρόνων όπως ισχύει με άλλα απόρρητα βρετανικά έγγραφα), περιέχουν συνταρακτικά νέα στοιχεία για την υπόθεση της Κύπρου.

Το φθινόπωρο του 1956 στην Κύπρο συνεχιζόταν με σθένος ο αγώνας της ΕΟΚΑ. Εκατοντάδες Κυπρίων νέων έπαιρναν καθημερινά τον όρκο της ΕΟΚΑ έτοιμοι να πεθάνουν για το σύνθημα Αυτοδιάθεση - Ένωση. Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος βρισκόταν εξόριστος στις Σεϋχέλλες, ενώ ο Διγενής είχε εγκαταλείψει το κρησφύγετό του στην κυπριακή πρωτεύουσα και βρισκόταν στα βουνά του Τροόδους εκπαιδεύοντας τις αντάρτικες ομάδες. Ενώ λοιπόν η Κύπρος ολόκληρη διεξήγαγε ένα σκληρό και άνισο αγώνα, ο τότε υπουργός των Εξωτερικών της Ελλάδας Ευάγγελος Αβέρωφ πρότεινε σε διάφορους πολιτικούς κύκλους και στον ίδιο τον Τούρκο πρέσβη στην Αθήνα τη διχοτόμηση της Κύπρου ως τη λύση του κυπριακού ζητήματος.

Ο Ε. Αβέρωφ άρχισε να προωθεί την ιδέα της διχοτόμησης τον Ιούλιο του 1956, σε συνάντηση που είχε στην Αθήνα με τον Αμερικανό υπουργό Kohler, ο οποίος περνούσε από την ελληνική πρωτεύουσα καθοδόν προς Ουάσιγκτον. Το Σεπτέμβριο του 1956 επανέλαβε την ιδέα της διχοτόμησης της Κύπρου ως τη μόνη λύση του Κυπριακού ζητήματος στον υπουργό Εξωτερικών της Νορβηγίας Lange. Δύο βδομάδες αργότερα πρότεινε ξανά τη διχοτόμηση στον ίδιο τον Τούρκο πρέσβη σε δύο συναντήσεις που είχε μαζί του στην Αθήνα.

Η συνομιλία του Αβέρωφ με τον Αμερικανό υπουργό David Foy Kohler, ο οποίος είχε εργαστεί ως διπλωμάτης στην Αμερικανική Πρεσβεία στην Άγκυρα, έγινε κατά τη διάρκεια δείπνου που είχε παραθέσει ο Διπλωματικός Ακόλουθος της Αμερικανικής Πρεσβείας στην Αθήνα τον Ιούλιο του 1956. Το σχετικό έγγραφο αναφέρει σχετικά:

Η συνομιλία όλης σχεδόν της βραδιάς αφιερώθηκε στην Κύπρο, παρόλο που η συνδρομή του Kohler σ’ αυτή περιορίστηκε προφανώς στο να δηλώσει τι νόμιζε ότι θα ήταν η τουρκική αντίδραση σε οποιεσδήποτε ιδέες πρότεινε ο Αβέρωφ. Εκείνο όμως που τον εντυπωσίασε ήταν ότι ο Αβέρωφ εκείνη την περίοδο φάνηκε ότι σκεφτόταν σοβαρά τη διχοτόμηση ως τον μόνο τρόπο εξόδου από το παρόν αδιέξοδο…

Στη συνέχεια σε ερώτηση του Kohler ποια θα ήταν η θέση των Βρετανών στη συμφωνία αυτή, ο Αβέρωφ απάντησε:

Ήταν ζήτημα αδιάφορο για τον ίδιο κατά πόσο οι Βρετανοί είχαν στρατιωτικές βάσεις ή θα βρίσκονταν με οποιοδήποτε άλλο τρόπο στο νησί, δεδομένου ότι δεν θα ήταν παρόντες με οποιοδήποτε τρόπο στις δεσπόζουσες ελληνικές περιοχές.

Η συνέχεια >> ΣΗΜΕΡΙΝΗ