Τα ιταλικά στρατεύματα Κατοχής στην Ελληνική Εθνική Αντίσταση

Θεόδωρος Κ. Παπαϊωάννου, Πολιτικός Μηχανικός

Το Σάββατο 18/10/08 βρέθηκα στο Βόλο, όπου η κόρη παρουσιάζοντας σε λίγες ημέρες την διπλωματική της εργασία ολοκληρώνει τις σπουδές της στο τμήμα Πολιτικών Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας . 

Διάβασα την σχετική ανακοίνωση και προτίμησα ώρα 20.00 να πάω στο αμφιθέατρο του κτιρίου Σπίρερ που κατάμεστο μέχρι ασφυξίας πραγματοποιήθηκε εκδήλωση παρουσίασης του βιβλίου με σπάνιο οπτικοακουστικό υλικό του Χαράλαμπου Κ. Αλεξάνδρου με τίτλο: «Μεραρχία Πινερόλο: Χρονικό της αντίστασης και του μαρτυρίου της (Σεπτ. 1943 - Δεκ. 1944)». Το βιβλίο είναι το εκδοτικό αποτέλεσμα της πολυετούς έρευνας του Βολιώτη συγγραφέα γιου του γνωστού επισκευαστή όπλων της Αντίστασης της περιοχής , Κώστα Αλεξάνδρου και αναφέρεται στην Ιταλική Μεραρχία που συνεργάσθηκε με την Ελληνική Εθνική Αντίσταση.

Έτσι λοιπόν θα δραπετεύσω για λίγο από τα τοπικά, θα αφήσω κάθε άλλο ευρύτερου ενδιαφέροντος ζήτημα από αυτά πού συνήθως αναφέρομαι και λόγω της ημέρας θα μεταφέρω ότι συγκράτησα απ΄ αυτή την θεσπέσια εκδήλωση που παρακολούθησα.

Γράφει χαρακτηριστικά στον πρόλογο του βιβλίου: «…Η Πινερόλο υπήρξε ο μοναδικός στρατιωτικός σχηματισμός που το μεγαλύτερό του μέρος συνεργάστηκε με το Κ.Σ.Α. (Κοινό Στρατηγείο Ανταρτών) ή παραδόθηκε στον Ε.Λ.Α.Σ., μέσα στο γενικό κλίμα κατάρρευσης της 11ης Ιταλικής Στρατιάς, στην ηπειρωτική Ελλάδα. Έτσι συνέβαλε σημαντικά στην περαιτέρω ενδυνάμωση της Εθνικής Αντίστασης, αποτελώντας κομβικό σημείο στην ανάπτυξή της – ιδιαίτερα στην περιοχή της Θεσσαλίας…».

Για το βιβλίο, που φωτίζει σημαντικές και ίσως όχι τόσο γνωστές πτυχές της ιστορίας της νεότερης Ελλάδας, μίλησαν ο ιστορικός, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Π. Βόγλης και ο συγγραφέας και ερευνητής Χαράλαμπος Κ. Αλεξάνδρου.

Σύντομες τοποθετήσεις - παρεμβάσεις έγιναν από το Δήμαρχο Βόλου κ. Αλ. Βούλγαρη, τον Νομάρχη Μαγνησίας κ. Απ. Παπατόλια, τον 90χρονο Θ. Καλλίνο, θρυλικό Αμάρμπεη - Διοικητή της 16ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ, καθώς και από τους Αττίλιο Κλαούντιο Μπορέκα, ταξίαρχο, Διοικητή της Μεραρχίας «Άκουι», και Τζιάκομο Τριλιόνε, συνταγματάρχη, Υποδιοικητής της ταξιαρχίας ‘Πινερόλο’, ως εκπροσώπους του Ιταλικού Στρατού. Εκ μέρους του Ιταλού πρέσβη στην Αθήνα θα χαιρέτησε ο στρατιωτικός ακόλουθος της Πρεσβείας Ρομπέρτο Κατανέο.

Ο τότε διοικητής της 16ης Μεραρχίας του ΕΛΛΑΣ Θεσσαλίας κ. Θεόδωρος Καλλίνος με τον πρώην διοικητή της Μεραρχίας αυτής κ. Ατίλιο Κλαούντιο Μπορέκα ταξίαρχο του Ιταλικού Στρατού, κάθισαν δίπλα-δίπλα και δεν μπορούσαν να κρύψουν την συγκίνηση που τους διακατείχε.

Νεκρική σιγή επεκράτησε όταν πήρε το λόγο ο κ. Μπορέκα που τόνισε μεταξύ άλλων: «οι Ιταλοί στρατιώτες μετά τη συνθηκολόγηση της 8ης Σεπτεμβρίου 1943, πιστοί στην πατρίδα τους, έδωσαν σκληρές μάχες κατά των Γερμανών, με πιο χαρακτηριστική αυτή στην Κεφαλονιά, ενώ τα γερμανικά στρατεύματα φέρθηκαν στους πρώην συμμάχους τους με πολύ μεγάλη σκληρότητα και εκδικητικότητα…. Πολλοί αξιωματικοί, υπαξιωματικοί και στρατιώτες του Ιταλικού στρατού έκαναν την υπέρβαση, εντασσόμενοι στις δυνάμεις των ανταρτών και τους βοήθησαν σε πολλά πράγματα όπως στην ανάπτυξη των υποδομών τους αλλά και στην εκπαίδευσή τους. Οι άντρες των ιταλικών δυνάμεων ήξεραν ότι η ελευθερία δεν χαρίζεται αλλά κερδίζεται και έτσι πολλοί από αυτούς μπήκαν στον αγώνα μαζί με τους αντάρτες ». 

Ο τότε διοικητής της ‘ Πινερόλο’ στρατηγός Ινφάντε ήταν από αυτούς που δεν παραδόθηκε στους Γερμανούς. Έχοντας μαζί του 8.000 στρατιώτες έκανε συμφωνία με τους αντάρτες και έτσι λόγω της κακής συμπεριφοράς μέχρι τότε σε ορισμένες περιπτώσεις της ‘ Πινερόλο’ με την ενέργειά του ξέπλυνε όλα τα προηγούμενα. Οι Ιταλοί στρατιώτες συνδεόμενοι με τους Έλληνες αντάρτες, εξεδήλωσαν το πολιτικό τους φρόνημα, διότι κάτω από μία στολή υπάρχει και μία ηθική. Σήμερα μετά από τόσα χρόνια ήρθε η στιγμή να αποτίσουμε φόρο τιμής σε όλους εκείνους, έλληνες και Ιταλούς που αγωνίστηκαν για την ελευθερία. Οι Έλληνες και οι Ιταλοί πολέμησαν μαζί και αντιμετώπισαν τους Γερμανούς με πολύ μεγάλο θάρρος. Τα γεγονότα εκείνα είναι πολύ μακρινά, όμως δεν πρέπει να τα ξεχνάμε διότι χρειάζεται να υπάρχει σεβασμός για όλους εκείνους που αγωνίστηκαν για την ελευθερία, την ειρήνη, και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια .Χάρη λοιπόν στη συνεργασία ελλήνων ανταρτών και των στρατιωτών της ‘Πινερόλο’ σφυρηλατήθηκε και επέζησε μέχρι σήμερα η ελληνοϊταλική φιλία».

Στο πλαίσιο της εκδήλωσης ενταγμένη στην 64η επέτειο απελευθέρωσης του Βόλου από τις γερμανικές δυνάμεις Κατοχής (19/10/1944) λειτούργησε στον ίδιο χώρο έκθεση με φωτογραφικό υλικό και σπάνια ντοκουμέντα της περιόδου 1943-44, τα οποία συγκεντρώθηκαν κατά τη μακρόχρονη έρευνα του συγγραφέα. 

Διαβάσθηκε τέλος ευχαριστήρια επιστολή του Στρατηγού Φαμπρίτσιο Καστανιέττι, σημερινού Αρχηγού του Γενικού Επιτελείου Στρατού της Ιταλίας, προς τον συγγραφέα, που γράφει: «Έχω τη χαρά να σας εκφράσω τις ευχαριστίες μου για την έρευνά σας, μέσω της οποίας, διατηρώντας μια ιστορική αντικειμενικότητα, εκφράζετε επαινετικά λόγια για τους στρατιώτες μας που πολέμησαν μετά την 8ην/9/1943 στο πλευρό του Ελληνικού λαού για τις αξίες, την ελευθερία και την ανεξαρτησία. Μια εργασία πρωτότυπη και βαθυστόχαστη».