Παρασκευή 20 Μαρτίου 2009

Ξύλινα σκαριά αντέχουν... αιώνες στο βυθό



Έως και 25…. αιώνες μπορούν να διατηρηθούν στο βυθό της θάλασσας ξύλινα καράβια που έχουν βυθιστεί, αποδεικνύοντας ότι το ξύλο έχει τεράστιες αντοχές ακόμη και αν έχουν περάσει δυόμισι χιλιετίες!
Την επισήμανση αυτή κάνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Δρ.Μαρίνα Χαβενετίδου, δασολόγος, με αφορμή την ομιλία της, με θέμα "Συντήρηση υδατοκορεσμένου αρχαιολογικού ξύλου", σε ημερίδα που διοργανώνει το δημόσιο ΙΕΚ Λαγκαδά, στο πλαίσιο εορτασμού της Ημέρας Δασοπονίας, την 21η Μαρτίου.
Η κ.Χαβενετίδου αναφέρεται στην ανακάλυψη, στις 28 Ιουλίου του 2008, ενός αρχαίου ελληνικού πλοίου στη Νότια Σικελία, ηλικίας περίπου 25 αιώνων, το οποίο σώζεται σε εξαιρετική κατάσταση και είναι κατασκευασμένο από ξύλο πεύκου.
Το ελληνικό ξύλινο σκαρί, 21 μέτρων, είναι το μεγαλύτερο που έχει ανακαλυφθεί έως τώρα, ενώ η καρίνα, μήκους 11 μέτρων, καθώς και ένα τμήμα της πρύμνης, διατηρήθηκαν χωρίς να χάσουν τη μορφή τους και να υποστούν μεγάλες αλλοιώσεις.
"Δεν υπάρχουν χρονικά όρια διατήρησης του ξύλου στο νερό καθώς εξαρτάται από τις συνθήκες όπως, για παράδειγμα, η απουσία οξυγόνου που ευνοεί τη διατήρηση", σημειώνει η κ.Χαβενετίδου.
Σπάνια περίπτωση διατήρησης αρχαιολογικού ξύλου για τα ελληνικά δεδομένα αποτελούν, σύμφωνα με τη δασολόγο, και οι πάσσαλοι από ξύλο κέδρου που έχουν ανακαλυφθεί στο χώρο ανασκαφής του Α.Π.Θ. , στο Δισπηλιό Καστοριάς και έχουν ηλικία 5.000-7.000 χρόνια.
Το ξύλο ήταν θαμμένο στο βυθό της λίμνης ή στο έδαφος δίπλα σ' αυτήν και οι συνθήκες επέτρεψαν να αποκαλυφθεί, έπειτα από αιώνες, σε μια κατάσταση που, μακροσκοπικά τουλάχιστον, μπορεί να χαρακτηριστεί αρκετά καλή.
Στην ομιλία της, η κ.Χαβενετίδου θα αναφερθεί και στην ανέλκυση, το 1961, του σουηδικού πλοίου Vasa, που βρέθηκε στο λιμάνι της Στοκχόλμης και είχε βυθιστεί στις αρχές του 17ου αιώνα, πριν καν ξεκινήσει το παρθενικό του ταξίδι!
Κατά τις έρευνες αποκαλύφθηκε ότι είχε γίνει ένα τεστ σταθερότητας του πλοίου πριν τον απόπλου, το οποίο είχε αποτύχει. Είχαν βάλει 30 άντρες να τρέχουν πάνω-κάτω στο κατάστρωμα, αλλά έπειτα από τρεις φορές, οι άντρες έπρεπε να σταματήσουν γιατί αλλιώς το πλοίο θα βούλιαζε.
Οι εμπειρογνώμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι, το πλοίο ήταν μεν σωστά κατασκευασμένο, όμως δεν είχε κατάλληλη συμμετρία και αναλογίες.
Τον Οκτώβριο του 1962, ένας βυθοκόρος χτύπησε σε ένα ξύλινο σκαρί κατά τις εργασίες στον ποταμό Weser, στη Γερμανία, απέναντι από τις αποβάθρες του Bremen.
Πρόκειται για το πλοίο "BREMEN COG" που είχε κατασκευαστεί το 1379-80 από ξύλο βελανιδιάς και βυθίστηκε αμέσως μόλις βγήκε από το ναυπηγείο, πιθανότατα σε μια καταιγίδα.
Η κ.Χαβενετίδου θα κάνει μνεία και στην ανέλκυση, τον Αύγουστο του 1969, από το λιμάνι της Κερύνειας, ενός ξύλινου πλοίου από την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου, που μετέφερε φορτία αμυγδάλων, δοχείων με κρασί καθώς και άλλων προϊόντων.
"Πιθανότατα, το σκάφος βούλιαξε από κάποια απότομη φθινοπωρινή καταιγίδα ή, λόγω του ότι είχε επισκευαστεί πολλές φορές με μπαλώματα. Το εμπορικό αυτό πλοίο βυθίστηκε σε βάθος 90 ποδιών, όπου προστατεύτηκε από την άμμο και τη λάσπη, και τα μόνα στοιχεία που μαρτυρούσαν την ύπαρξή του ήταν μερικοί αμφορείς που φαίνονταν" υπογραμμίζει η κ.Χαβενετίδου.
Με χρονολόγηση με ραδιενεργό άνθρακα και με τη μελέτη μπρούντζινων νομισμάτων που ανακαλύφθηκαν, βρέθηκε ότι το πλοίο βυθίστηκε γύρω στο 300 π.Χ..

Πηγή: culture.ana-mpa


Δεν υπάρχουν σχόλια: