… Όσο μπορείς…

[[ δαμ-ων ]]

«Αν δεν μπορείς να είσαι πεύκο στην κορυφή του λόφου,

χαμόδεντρο να γίνεις στην κοιλάδα,

μα να γίνεις το πιο όμορφο χαμόδεντρο στου ρυακιού την όχθη.

Γίνε θάμνος, αν δεν μπορείς δέντρο να είσαι.

Κι αν δεν μπορείς να είσαι θάμνος,

γίνε χλόη κι ομόρφαινε τις παρυφές του δρόμου.

Αν δεν μπορείς να είσαι δρυς,

γίνε μικρή φιλύρα

αλλά η ομορφότερη κοντά στη λίμνη.

Αν δεν μπορείς να είσαι ο ήλιος, γίνε αστέρι,

από το μέγεθος ούτε κερδίζεις ούτε χάνεις,

μα να είσαι ο καλύτερος σ' αυτό που είσαι.

Να γίνουμε όλοι καπετάνιοι δεν μπορούμε,

χρειάζεται και πλήρωμα, έχει δουλειά για όλους,

άφθονες δουλειές, μεγάλες και μικρές

και πρέπει ο καθένας μας ό,τι μπορεί να κάνει. »

Βγήκαν στη γύρα καπετάνιοι, που μήτε το μονοκυάλι δεν ήξευραν να κρατούν στο χέρι. Το κρατούσαν ανάποδα και θωρούσαν μακριά τις ξέρες. Κι ως άκουσαν το στριγκό σπάσιμο του καραβιού ήσαν απορημένοι γιατί τόσο ξαφνικά επέσαν πάνω στις ξέρες. Μα το καράβι στέκουνταν άπνοο κουφάρι πάνω στους γκρίζους βράχους. κι ολόγυρα πάνω ξεσπούσαν με μάνητα τα κύματα.

Ταξιδιώτες μπήκαμε σε καράβια, που ΄γραφαν στο πλάι “Δήμος Βαγίων”, θαρρώντας γαλήνιο να έχουμε ταξίδι. Τρεις φορές αρμενίσαμε διαλέγοντας τον λάθος καπετάνιο και τις τρεις φορές νιώσαμε την αλμύρα της θάλασσας από τη μεριά του ναυαγού.

Τώρα, για τέταρτη φορά ετοιμάζεται άλλο μπάρκο. Μα το καράβι είναι άγνωστο. Άγνωστο και το λιμάνι που θα ξεκινήσουμε το μπάρκο. Θαρρώ πως εκεί στο κουβέρνο το λιμάνι το ‘παν “Καλλικράτη”. Τα πλεούμενα είναι νέα σκαριά και έχουν μηχανές φερμένες από τα ξένα. Στο ταρσανά λέγαν πως είναι καμωμένα για μακρινά ταξίδια. Ταξίδια μακρύτερα από τα καράβια που γράφαν “Δήμος……” κι άγνωστα, γιατί θα ξεφύγουμε από το πέλαος και θα ξανοιχτούμε στον ωκεανό.

Καθώς καθόμαστε στη αποβάθρα με το μπόγο στο χέρι συλλογιόμαστε πως δε μπορούμε να έχουμε δικό μας καπετάνιο. Μα μπορούμε να διαλέξουμε καράβι, να διαλέξουμε και ρότα. Είναι στο χέρι μας να διαλέξουμε καράβι! Το καράβι που θα μας χωρέσει χωρίς να στριμωχτούμε στο κατάστρωμα, ταξιδιώτες τρίτης θέσης.

Κάποιοι από τους καπετάνιους που μας έριξαν στην ξέρα, κι ακόμα πιο παλιοί καϊκτζήδες, θα μας σπρώξουν προς το υπερωκεάνιο, γιατί ο καπετάνιος του τους έταξε σ’ άλλους να τους βάνει σε αερόπλανο, να ταξιδέψουν προς περιφέρεια μεριά, κι άλλους να τους κάμει ύπαρχους. Κι εμείς θα πάμε κατάστρωμα, φτωχοί ταξιδιώτες της σειράς σε καράβι που θέλει να φαίνεται γιομάτο… Κι εκεί θα πίνουμε τον καφέ βαπορίσιο… Θα βλέπουμε στα χλιδάτα σαλόνια κυρίες με τουαλέτες και δήθεν σπουδαίους με σμόκιν, ενώ εμάς θα μας τρώει η βρώμα του καταστρώματος. Εκείνοι θα πίνουν τα ακριβά γαλλικά κρασιά παρέα με τον καπετάνιο, κι εμείς το νεροζούμι τον βαπορίσιο τον καφέ.

Άλλοι μας δείχνουν μικρότερο καράβι, που φαίνεται γερό σκαρί. Αυτό δεν έχει τρίτη θέση, ούτε κατάστρωμα. Θα ‘χουμε την ίδια θέση με τους άλλους συνταξιδευτές. Θα κάτσουμε ισότιμοι με άλλους της ίδια φύτρας και που ‘χουμε τα ίδια όνειρα. Όσο ταξιδεύουμε θα μιλάμε για τα γεννήματα και τα χωράφια, τις ελιές και τα σπίτια στο χωριό. Κι ο καπετάνιος θα ‘ναι σιμά, μπορεί να γενεί και το παιδί μας.

Όχι, δε θέλουμε να γενούμε καπετάνιοι. Πλήρωμα διαλέξαμε να γενούμε, γιατί αυτό μπορούμε να κάνουμε. Απλοί εργάτες αυτής της ρότας. Συνειδητά αντί για το ρόλο της δρυς διαλέξαμε το ρόλο της φιλύρας. Μα θέλουμε στα μάτια σας να είμαστε οι ομορφότεροι στη λίμνη…

ΟΣΟ ΜΠΟΡΕΙΣ

« Κι αν δεν μπορείς να κάνεις τη ζωή σου όπως τη θέλεις,

Τούτο προσπάθησε τουλάχιστον

όσο μπορείς: μην την εξευτελίζεις

μες στην πολλή συνάφεια του κόσμου,

μες στις πολλές κινήσεις κι ομιλίες.

Μην την εξευτελίζεις πιαίνοντάς την,

γυρίζοντας συχνά κι εκθέτοντάς την

στων σχέσεων και των συναναστροφών

την καθημερινήν ανοησία,

ως που να γίνει σα μια ξένη φορτική. »

Τελειώνοντας αυτά τα σκόρπια λόγια, θέλω να απευθυνθώ στους νέους, όσους τυχαίνει και διαβάζουν αυτές τις αναρτήσεις, που έχουν μείνει στο περιθώριο. Τίποτα δεν μπορώ να πως εγώ, γιατί όλα τα είπε σε τέσσερις σειρές ο Ν. Καζαντζάκης:

« -Παππού αγαπημένε, είπα, δώσ’ μου μιαν προσταγή.

-Φτάσε όπου μπορείς παιδί μου...

-Παππού, φώναξα τώρα πιο δυνατά, δώσ’ μου μιαν πιο δύσκολη, πιο κρητικιά προσταγή.

-Φτάσε όπου ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙΣ παιδί μου !... »