Από ELEFTHEROS-
Το καλοκαίρι είναι αναμφισβήτητα μία από τις πιο συναρπαστικές και ενδιαφέρουσες εποχές του χρόνου, ετυμολογικά είναι λέξη ελληνική που έχει άμεση σύνδεση με την ελληνική παράδοση και λαογραφία. Ίσως αποτελεί και μοναδική πρωτοτυπία το γεγονός ότι ο θυμόσοφος λαός μας, έχει διακρατήσει τον χαρακτηρισμό του «καλού καιρού» (=καλοκαίρι), στη θέση μιας εποχής του χρόνου (=του Θέρους) και μάλιστα με την «ευχολογική» του προέκταση, σε έξι ή οκτώ μήνες, ή άλλως, «από Μάρτη καλοκαίρι και από Αύγουστο χειμώνα».
Ήταν διακαής ο πόθος και η ελπίδα των ανθρώπων ειδικά της υπαίθρου, για την πολυπόθητη «καλοκαιριά», που την πρόσμεναν σαν «σωτηρία» και ευχάριστο διάλειμμα από τους χειμωνιάτικους κρύους μήνες, τις βροχές και τα χιόνια, την ελλιπή στέγαση και τον κατ’ ανάγκη εγκλεισμό τους στις εστίες μπροστά στο «αναμμένο τζάκι». Πλήθος δε οι παροιμίες, οι δοξασίες και οι λαϊκές παραδοχές και μυθοπλασίες για το καλοκαίρι.
Το καλοκαίρι, ήταν (και είναι) η εποχή της συγκομιδής και της απολαβής των κόπων μιας χρονιάς. «Να θερίσουν ότι έσπειραν». Η ώρα της ευόδωσης των κοπιαστικών εργασιών που γίνονταν παλιότερα χειρωνακτικά με τα υποζύγια και τα χέρια, όπου τα δρεπάνια «αστραφτοσκοπούσαν» κάτω από το λιοπύρι και στα αλώνια συγκεντρώνονταν οι θημωνιές αρχικά και μετά οι καρποί και τα «γεννήματα», σιτάρι, κριθάρι, βρώμη, που προορίζονταν για το σπιτικό «καρβέλι ή προπύρα» και την τροφή των οικόσιτων ζώων, η ύπαρξη των οποίων καθόριζε τη «συνέχεια» και τη «ζωή» στον τόπο μας, από καταβολής των Βαγίων!
Δεν είναι λοιπόν τυχαίο το γεγονός ότι ο λαός της υπαίθρου, κατονομάζει τους δύο πρώτους μήνες του καλοκαιριού, με ονόματα «δανεισμένα» από τη διαδικασία συγκομιδής και επεξεργασίας των δημητριακών, «Θεριστής» ο Ιούνιος, από το θερισμό τους και «Αλωνάρης» ο Ιούλιος από το αλώνισμα.
Οι καλοκαιρινοί μήνες στις σύγχρονες ονομασίες τους κρατούν τα λατινικά ονόματα, δηλαδή Ιούνιος ή Ιούνης, λατινιστί «Iuno» που σημαίνει Ήρα, η θεά στην οποία ήταν αφιερωμένος ο μήνας, στην ελληνική αρχαιότητα λεγόταν «Ελαφηβολιώνας». Ιούλιος ή Ιούλης, λατινιστί «Iulius», στην ελληνική αρχαιότητα λεγόταν «Εκατομβαιώνας» και Αύγουστος -λατινιστί Augustus- ενώ στην ελληνική αρχαιότητα λεγόταν «Βοηδρομιώνας».
Ο Αύγουστος στην παράδοση συναντάται και σαν «Δριμάρης» από τις δρίμες (ξωτικά) και κατά τη λαϊκή δοξασία, τις έξι πρώτες μέρες, οι άνθρωποι της υπαίθρου, διαβάζουν τα «μερομήνια», δηλαδή «ερμηνεύουν» διάφορα σημάδια που βλέπουν στον ουρανό, στη συμπεριφορά των ζώων, στην κατεύθυνση και τη θερμοκρασία του ανέμου, προβλέποντας έτσι τον καιρό για όλους τους υπόλοιπους μήνες του χρόνου, πράγμα πολύ χρήσιμο και χρηστικό γι΄ αυτούς, μιας και η ζωή τους εξαρτιόταν από το «τι καιρό θα έκανε», πράγματα σήμερα που ίσως φαντάζουν σαν «γραφικά».
Ο Αύγουστος ειδικά, σαν ο τελευταίος καλοκαιρινός μήνας, είναι ο μήνας της επαγγελματικής χαλαρότητας, η εποχή των αδειών για τους κατοίκους των αστικών κέντρων, της θερινής ραστώνης, της ξεκούρασης και του γλεντιού. Σ' αυτόν είναι και η μεγάλη γιορτή του Δεκαπενταύγουστου, που είθισται στα Βάγια, να γιορτάζεται στην ιστορική περιοχή της «Τζαχάνανης» στο ομώνυμο ξωκλήσι. Για το λαό μας ο Δεκαπενταύγουστος είναι η «Λαμπρή» του καλοκαιριού, την τιμά με ιδιαίτερη λαμπρότητα και την πανηγυρίζει ανάλογα..
Εδώ και κάποια χρόνια, ο Αύγουστος έγινε και ο μήνας της «ελληνικής πολιτιστικής-πολιτισμικής υπερπαραγωγής», με διοργανούμενες από όλους τους Δήμους της χώρας, πληθώρας θεατρικών, μουσικών και λοιπών εκδηλώσεων αλλά και «λαϊκών δρώμενων» που δυστυχώς σε πολλές περιπτώσεις, κάθε άλλο παρά πολιτισμό «προσφέρουν» και την παράδοση «αναβιώνουν», αφού είναι διάστικτη η «διακωμώδηση» και η εν πολλοίς διαφαινόμενη «γελοιοποίηση» τους, όταν άνθρωποι, σε τοπικό επίπεδο «ατάλαντοι» και χωρίς «πολιτισμικό υπόβαθρο» είναι οι διοργανωτές ή συν-διοργανωτές τέτοιων εκδηλώσεων, απλά για να προσφέρουν στη λαϊκή ομήγυρη, «άρτον και θεάματα» και να κάνουν κάποιους «καλλιτέχνες» πλουσιότερους κατά μερικές χιλ.€.
Πάντως ο λαός μας, εξαιτίας της χαλαρότητας και της ανέμελης διάθεσης που τον χαρακτηρίζει, έλεγε επιγραμματικά: «Αύγουστε καλέ μου μήνα, να 'σουν δύο φορές το χρόνο»!
Ήταν διακαής ο πόθος και η ελπίδα των ανθρώπων ειδικά της υπαίθρου, για την πολυπόθητη «καλοκαιριά», που την πρόσμεναν σαν «σωτηρία» και ευχάριστο διάλειμμα από τους χειμωνιάτικους κρύους μήνες, τις βροχές και τα χιόνια, την ελλιπή στέγαση και τον κατ’ ανάγκη εγκλεισμό τους στις εστίες μπροστά στο «αναμμένο τζάκι». Πλήθος δε οι παροιμίες, οι δοξασίες και οι λαϊκές παραδοχές και μυθοπλασίες για το καλοκαίρι.
Το καλοκαίρι, ήταν (και είναι) η εποχή της συγκομιδής και της απολαβής των κόπων μιας χρονιάς. «Να θερίσουν ότι έσπειραν». Η ώρα της ευόδωσης των κοπιαστικών εργασιών που γίνονταν παλιότερα χειρωνακτικά με τα υποζύγια και τα χέρια, όπου τα δρεπάνια «αστραφτοσκοπούσαν» κάτω από το λιοπύρι και στα αλώνια συγκεντρώνονταν οι θημωνιές αρχικά και μετά οι καρποί και τα «γεννήματα», σιτάρι, κριθάρι, βρώμη, που προορίζονταν για το σπιτικό «καρβέλι ή προπύρα» και την τροφή των οικόσιτων ζώων, η ύπαρξη των οποίων καθόριζε τη «συνέχεια» και τη «ζωή» στον τόπο μας, από καταβολής των Βαγίων!
Δεν είναι λοιπόν τυχαίο το γεγονός ότι ο λαός της υπαίθρου, κατονομάζει τους δύο πρώτους μήνες του καλοκαιριού, με ονόματα «δανεισμένα» από τη διαδικασία συγκομιδής και επεξεργασίας των δημητριακών, «Θεριστής» ο Ιούνιος, από το θερισμό τους και «Αλωνάρης» ο Ιούλιος από το αλώνισμα.
Οι καλοκαιρινοί μήνες στις σύγχρονες ονομασίες τους κρατούν τα λατινικά ονόματα, δηλαδή Ιούνιος ή Ιούνης, λατινιστί «Iuno» που σημαίνει Ήρα, η θεά στην οποία ήταν αφιερωμένος ο μήνας, στην ελληνική αρχαιότητα λεγόταν «Ελαφηβολιώνας». Ιούλιος ή Ιούλης, λατινιστί «Iulius», στην ελληνική αρχαιότητα λεγόταν «Εκατομβαιώνας» και Αύγουστος -λατινιστί Augustus- ενώ στην ελληνική αρχαιότητα λεγόταν «Βοηδρομιώνας».
Ο Αύγουστος στην παράδοση συναντάται και σαν «Δριμάρης» από τις δρίμες (ξωτικά) και κατά τη λαϊκή δοξασία, τις έξι πρώτες μέρες, οι άνθρωποι της υπαίθρου, διαβάζουν τα «μερομήνια», δηλαδή «ερμηνεύουν» διάφορα σημάδια που βλέπουν στον ουρανό, στη συμπεριφορά των ζώων, στην κατεύθυνση και τη θερμοκρασία του ανέμου, προβλέποντας έτσι τον καιρό για όλους τους υπόλοιπους μήνες του χρόνου, πράγμα πολύ χρήσιμο και χρηστικό γι΄ αυτούς, μιας και η ζωή τους εξαρτιόταν από το «τι καιρό θα έκανε», πράγματα σήμερα που ίσως φαντάζουν σαν «γραφικά».
Ο Αύγουστος ειδικά, σαν ο τελευταίος καλοκαιρινός μήνας, είναι ο μήνας της επαγγελματικής χαλαρότητας, η εποχή των αδειών για τους κατοίκους των αστικών κέντρων, της θερινής ραστώνης, της ξεκούρασης και του γλεντιού. Σ' αυτόν είναι και η μεγάλη γιορτή του Δεκαπενταύγουστου, που είθισται στα Βάγια, να γιορτάζεται στην ιστορική περιοχή της «Τζαχάνανης» στο ομώνυμο ξωκλήσι. Για το λαό μας ο Δεκαπενταύγουστος είναι η «Λαμπρή» του καλοκαιριού, την τιμά με ιδιαίτερη λαμπρότητα και την πανηγυρίζει ανάλογα..
Εδώ και κάποια χρόνια, ο Αύγουστος έγινε και ο μήνας της «ελληνικής πολιτιστικής-πολιτισμικής υπερπαραγωγής», με διοργανούμενες από όλους τους Δήμους της χώρας, πληθώρας θεατρικών, μουσικών και λοιπών εκδηλώσεων αλλά και «λαϊκών δρώμενων» που δυστυχώς σε πολλές περιπτώσεις, κάθε άλλο παρά πολιτισμό «προσφέρουν» και την παράδοση «αναβιώνουν», αφού είναι διάστικτη η «διακωμώδηση» και η εν πολλοίς διαφαινόμενη «γελοιοποίηση» τους, όταν άνθρωποι, σε τοπικό επίπεδο «ατάλαντοι» και χωρίς «πολιτισμικό υπόβαθρο» είναι οι διοργανωτές ή συν-διοργανωτές τέτοιων εκδηλώσεων, απλά για να προσφέρουν στη λαϊκή ομήγυρη, «άρτον και θεάματα» και να κάνουν κάποιους «καλλιτέχνες» πλουσιότερους κατά μερικές χιλ.€.
Πάντως ο λαός μας, εξαιτίας της χαλαρότητας και της ανέμελης διάθεσης που τον χαρακτηρίζει, έλεγε επιγραμματικά: «Αύγουστε καλέ μου μήνα, να 'σουν δύο φορές το χρόνο»!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου