Ο Ηρωϊκός Κασνεσαίος Οπλαρχηγός Αθανάσιος Τζουνάρας

TO OΛΟΚΑΥΤΩΜΑ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΣΩΤΗΡΑΣ 

 Το 1825 οι Τούρκοι άρχισαν να καταλαβαίνουν ότι είχαν χάσει τον στρατιωτικό έλεγχο της περιοχής μας και προχώρησαν σε βιαιοπραγίες και λεηλασίες στα χωριά δυτικά των Θηβών. Οι κάτοικοι ζήτησαν από τον γενικό αρχηγό της Βοιωτίας Αθανάσιο Σκουρτανιώτη να τους βοηθήσει. Ο Σκουρτανιώτης, ανταποκρινόμενος στο κάλεσμα των κατοίκων της περιοχής, ήλθε και εγκαταστάθηκε στο Νεοχώρι Θεσπιών. Εκεί κάλεσε τους οπλαρχηγούς της περιοχής Γ. Κουκούλεζα, Κώτσο Βόγλη, Γεώργιο Γκέλη, Μήτρο Μπινιάρη, Κόλλια, Πετεινάρη, Κουμπίτσα, Κιόκεν, Αλγερά και άλλους, να συγκεντρωθούν στις 27 Οκτωβρίου 1825 στα Παραπούγγια, για να συζητήσουν πώς και πότε θα χτυπήσουν τους Τούρκους. Ο Τσεβάς περιγράφει το χρονικό με τη γλώσσα της εποχής: 

 [...] "και ωσεί προαισθανόμενος ο Σκουρτανιώτης το ένδοξον, αλλά θλιβερόν τέλος του, «έχουμε γάμο, έγραφε, και δεν πρέπει να λείψη κανείς, διότι τέτοιο δεν θα ξαναϊδούμεν άλλον». Την πρωΐαν της 26ης Οκτωβρίου (1825) ευρέθη εις το Μαυρομάτι μετά 70 άλλων και ουχί 47 ως αναφέρει ο Μ. Οικονόμου, διότι την τελευταίαν στιγμήν προσετέθη και έτερον τμήμα εξ 23 άλλων υπό τον εκ Βαγίων Αθανάσιον Τζουνάραν. Μεταβάντες εν σώματι εις την εκκλησίαν ησπάσθησαν τας εικόνας και παρέλαβον μεθ’ εαυτόν καλόγηρον τινά αγνώστου επωνύμου, ον εύρον εις την εκκλησίαν. Έπειτα έσπευσεν αμέσως ο Σκουρτανιώτης να στείλη τον Δρίτσουλα μετά δέκα ανδρών να παρακολουθή τας κινήσεις του εχθρού [...] Αι πρώται επιθέσεις των Τούρκων ήσαν άγριαι και υπέρ το δέον τολμηραί. Εν αλλαλαγμοίς και πατάγω και τυμπανοκρουσία γενόμεναι, σκοπόν είχον την τρομοκράτησιν και την λιποψυχίαν των Ελλήνων. Πολλοί των επιτιθέντων έφθανον μέχρι του περιβόλου της εκκλησίας, ην εζήτουν να υπερπηδήσωσιν. Ολίγιστοι εκ τούτων επέστρεφον εις τας αρχικάς τους γραμμάς, διότι οι αμυνόμενοι Έλληνες ου μόνον δεν απώλεσαν την ψυχραιμίαν και το θάρρος των, αλλ’ ησθάνθηκαν εν ταις ψυχάς αυτών ογκούμενην την αγανάκτησιν, διά τον θρασύν τρόπον της επιθέσεώς των [...] Δυστυχώς η νέα αυτή των Τούρκων επικουρία ήτο μεγάλη, επί πλέον δε συνωδεύετο και από ιππικής δυνάμεως τριακοσίων ανδρών, εις τρόπον ώστε πάσα απόπειρα προς έξοδον ήτο αδύνατος, ολόκληρος δε η κατά της ηρωϊκής δρακός του Σκουρτανιώτου διατεθείσα τουρκική δύναμις συνεποσούτο εις 700-800 άνδρας. Μετ’ ολίγον αι επιθέσεις των Τούρκων ήρχισαν και πάλιν να γίνωνται ζωηραί και δεν απέμεινεν ήδη ελπίς εις τους 67 άνδρας, οίτινες μέχρι της στιγμής εκείνης ηγωνίζοντο ως γίγαντες, ει μη μόνον η νυξ. Δυστυχώς όμως και αυτή ωσεί μη θέλουσα να ίδη την γινομένην φρικώδη ανθρωποθυσίαν εβράδυνε να εμφανισθή. Ήδη οι άνδρες δεν είχον ειμή ανά 5 φυσίγγια έκαστος [...] Τέλος ήλθε στιγμή, καθ’ ην πας πυροβολισμός εκ μέρους των Ελλήνων κατέπευσε, διότι όλα τα φυσίγγια είχον καταναλωθή. Τότε οι Τούρκοι επέπεσαν καθ’ ομάδας κατά της εκκλησίας και αναβάντες επί της στέγης και ανοίξαντες οπάς, έρριπτον δι’ αυτών πίσσαν, ρητίνην και θείον και άλας ευφλέκτους ύλας, αίτινες καιόμεναι ανέδιδον δύσοσμα και δηλητηριώδη αέρια, τα οποία επροκάλεσαν τον θάνατον πάντων των εγκλείστων ηρώων, ων τα ονόματα ατυχώς δεν διεσώθησαν ίνα παραδώσωμεν αυτά εις την αθανασίαν."

..............

Από το βιβλίο:  Γιώργος Ε. Αντωνίου, "ΒΑΓΙΑ-ΚΑΣΝΕΣΙ (Βοιωτίας): Διαδρομή στο χώρο και το χρόνο", Αθήνα: A.D.M. Press, 2016. Ιστοσελίδα του βιβλίου: https://vagia-kasnesi.blogspot.com/